Politika

Evropska unija produžava režim ‘okvirnih sankcija’ za BiH do 2024. godine. Šta to znači?

Vijeće Evropske unije (EU) je usvojio odluku o produženju režima okvira za restriktivne mjere u pogledu situacije u Bosni i Hercegovini do 31. marta 2024. godine, ističe se u zvaničnom saopćenju za medije 18. marta.

Trenutni režim okvirnih sankcija isticao je 30. marta 2022. godine.

EU je još 21. marta 2011. godine usvojila okvir koji bi omogućio uvođenje restriktivnih mjera protiv određenih fizičkih i pravnih lica čije aktivnosti narušavaju suverenitet, teritorijalni integritet, ustavni poredak i međunarodni subjektivitet Bosne i Hercegovine (BiH).

Predviđeno je da sankcijama budu obuhvaćene i osobe koje "ozbiljno ugrožavaju sigurnosnu situaciju" ili podrivaju Dejtonsko-pariški opšti okvirni sporazum za mir i njegove anekse.

Ovom odlukom, donesenom 18. marta, EU zadržava mogućnost da nametne "ciljane restriktivne mjere pojedincima ili entitetima koji podrivaju suverenitet, teritorijalni integritet, ustavni poredak i međunarodni subjektivitet Bosne i Hercegovine", stoji u saopštenju.

Naglašava se da se restriktivne mjere takođe mogu uvesti protiv onih koji ozbiljno ugrožavaju sigurnosnu situaciju u zemlji ili potkopavaju Dejtonsko-pariški opšti okvirni sporazum za mir.

Okvir restriktivnih mjera predviđa zabranu putovanja u EU za fizičke osobe, te zamrzavanje imovine za pojedince i subjekte. Osim toga, osobama iz EU zabranjeno je da stavljaju na raspolaganje sredstva onima koji su u režimu okvirnih sankcija.

Za sada, napominje se, niti jedan pojedinac ili subjekat nije izložen restriktivnim mjerama unutar ovog okvira.

Vijeće u saopćenju ponavlja "svoju nedvosmislenu predanost EU perspektivi Bosne i Hercegovine kao jedinstvene, ujedinjene i suverene zemlje" te "izražava duboko žaljenje zbog produljene političke krize u zemlji, poziva na potpuni povratak u državne institucije i poziva lidere u zemlji da se ponovo fokusiraju na provedbu reformi potrebnih za napredak na putu ka EU, uključujući ustavnu i izbornu reformu i u području vladavine prava", stoji u saopštenju.

Uvođenje režima sankcija EU u slučaju pojedinaca i subjekata u Bosni i Hercegovini spominjalo se kada je Ministarstvo finansija SAD uvelo 5. januara 2022. nove sankcije članu Predsjedništva BiH i predsjedniku Saveza nezavisnih socijaldemokrata (SNSD) Miloradu Dodiku.

Ministarstvo vanjskih poslova SAD (State Department) dodatno je saopšilo da su na listu sankcioniranih stavljeni i bivši predsjednik Visokog sudskog i tužilačkog vijeća (VSTV) Bosne i Hercegovine, Milan Tegeltija, danas pravni savjetnik Milorada Dodika.

Sankcije SAD su uslijedile nakon to su Sjedinjene Američke Države i Evropska unija nekoliko mjeseci tražile deblokadu rada bh. institucija, kao i da se odustane od daljnjih aktivnosti o neustavnom prijenosu nadležnosti s države Bosne i Hercegovine na entitet Republiku Srpsku.

Zvaničnici Evropske unije su ranije istakli da je EU spremna da iskoristi sve instrumente, uključujući i sankcije, kako bi se pomoglo prevazilaženju krize u Bosni i Hercegovini, ali takođe je upozoreno da je za oštrije mjere neophodno jednoglasje među državama članicama.

Od početka rata u Ukrajini, najviši zvaničnici NATO i EU upozoravaju da je Bosna i Hercegovina (pored Gruzije) ugrožena zemlja zbog ruske invazije na Ukrajinu.

EU je ovim produženjem ostavila otvorenu mogućnost uvođenja sankcija pojedincima i subjektima u Bosni i Hercegovini koji izazivaju političku krizu u zemlji, prenosi RSE.