Ekonomija

Brzi vozovi, a nisu “bugarski”. U pripremi izgradnja željeznice kroz čitavu Evropu, 340 kilometara zahvatilo bi BiH

Ako bude realiziran projekat ultra brzih vozova, koji je nastao na inicijativu uglednog Bečkog instituta za međunarodne ekonomske studije, najsavremenija željeznica povezala bi sve krajeve Starog kontinenta.

Novom željezničkom mrežom, predviđenom programom evropskog oporavka od COVIDA-19, išlo bi se brzinom između 250 i 350 km/h. Od Beograda do Berlina, koji su udaljeni 1.250 kilometara, vozom bi se išlo oko 4 sata. Putovanje do Beča trajalo bi oko 2 sata, dok bi se na grčko more, u Solun, stizalo za petnaestak minuta više, prenosi Blic.

Bečki institut u svom prijedlogu navodi da bi ova mreža mogla buti izgrađena tokom 2020-ih, odnosno u roku od jedne decenije.

Kroz Srbiju bi išlo ukupno 448 km pruge, za čiju izgradnju je potrebno 14,9 milijardi eura. Srbija bi se našla na liniji Berlin-Nikozija, na kojoj su predviđene dve petlje (Beč i Sofija) i kojom bi se voz u jednom smjeru kretao od Njemačke, kroz centralnu Evropu – Češku Republiku, Austriju, Mađarsku - zatim dalje kroz Srbiju, Rumuniju, Bugarsku, Sjevernu Makedoniju i Grčku, sve do Kipra sa kojim bi postojala morska veza trajektom.

U drugom smjeru voz bi prolazio i kroz Albaniju, Crnu Goru, Bosnu i Hercegovinu, Hrvatsku i Sloveniju, čime bi praktično bio povezan cio Zapadni Balkan.

Kroz šest zemalja našeg regiona koje su navedene u planu, trebalo bi da prođe ukupno 1.564 km pruge, za čiju je izgradnju potrebno oko 1,1 bilion eura. Poslije Srbije, najduža dionica bila bi kroz BiH - 340 km, koja je ujedno i druga najskuplja – 10,06 milijardi eura.

Nova evropska mreža ultra brzih vozova (Ultra-rapid-train, URT) obuhvatila bi četiri željezničke linije, koje bi povezale glavne gradove EU i zemalja (potencijalnih) kandidata za članstvo u EU sa Zapadnog Balkana.

Riječ je o sljedećim relacijama – zelena linija: Dablin-Pariz, uz morsku vezu trajektom između gradova Kork i Brest; crvena linija: Lisabon-Helsinki, uz petlju koja obuhvata Rursku oblast u Njemačkoj; plava linija: Brisel-Valeta, od sjevera do juga Evrope; i smeđa linija: Berlin-Nikozija, uz morsku vezu trajektom između Pireja i Pafosa, i sa petljom koja bi obuhvatila Beč i Sofiju.

Prosječna brzina bila bi povećana na 250 do 350 km/h, za razliku od trenutnih brzina koje se na pojedinim dionicama kreću znatno ispod 200 km/h. To znači da će putnici od Pariza do Berlina stizati za četiri sata, što bi avio-saobraćaj praktično učinilo zastarjelim i nepotrebnim za većinu unutarevropskih putovanja. U prijedlogu se navodi da bi tako bila smanjena i emisija CO2, za 4 do 5 procenata, a bili bi uvećani i teretni kapaciteti željeznice.

Nova mreža, sa sistemom duplih kolosijeka i velikih brzina, trebalo bi da bude usklađena sa postojećim željezničkim mrežama, a tamo gde je moguće, bit će adaptirana već postojeća infrastruktura.

Ukupna investicija za 18.250 km pruge u ovoj mreži procijenjena je na 1.100 milijardi eura, odnosno oko 60 miliona eura po kilometru. Smeđa linija, između Berlina i Nikozije, na kojoj se nalazi Srbija, bila bi duga 5.700 km i koštala bi ukupno 249 milijardi eura.