Građanima Srbije proteklih dana na kućne adrese stižu prekršajni nalozi jer su učestvovali na protestima i blokadama prethodnih sedmica u Srbiji, iako na samim skupovima nisu bili legitimisani od strane policijskih službenika. Uporedo sa tim, na društvenim mrežama pojavile su se fotografije policajaca u civilu koji posjeduju specifične uređaje, pa se postavilo pitanje da li MUP nezakonito koristi aparate za biometrijsko prepoznavanje. Rodoljub Šabić, advokat i predsjednik Civilnog odbora za zaštitu branitelja ljudskih prava, ističe za Nova.rs da je neophodno utvrdili na osnovu čega su identifikovani građani.
Prije nekoliko mjeseci, ministar policije Aleksandar Vulin pokušao je da uvede Zakon o policiji, kojim bi se praktično uveo totalni nadzor građana. Pomenuti zakon dozvoljavao je biometrijsko prepoznavanje, a pokušana je legalizacija već kupljenih „Huawei“ kamera koje su postavljene na ulicama. Ipak, zbog niza spornih odredbi kojima se, u najmanju ruku, krše ljudska prava, od njega se odustalo.
I pored te činjenice, biometrijsko prepoznavanje u žižu pažnje javnosti našlo se ovih dana, nakon što su građanima masovno krenule da stižu kazne zbog prisustvovanja protestima. Građani tvrde da ih niko nije legitimisao, a opet, policija ističe da su snimljeni na protestima. Jedan od njih je i Užičanin Vladimir Petrović koji je ranije za Novu.rs istakao da je dobio dvije prijave odjednom.
Prva prekršajna prijava je zbog učešća na protestu 4. decembra a druga zbog protesta u kome je učestvovao sedam dana kasnije, iako nikada nije legitimisan.
„U prekršajnim nalozima, piše da sam se kretao van obilježenog mjesta za pješake a uz njih su i dvije uplatnice na iznos od po 5.000 dinara. Niko me nije legitimisao ali su oni nekako došli do mojih podataka jer su na protestima bili i policajci u civilu koji su snimali ljude. Sve vidim kao represiju i zastrašivanje građana. Na mene to utiče suprotno njihovim namjerama, a mislim i na ostale građane, daje mi još veću snagu da se borim za svoja građanska prava“, rekao je on.
Vladimir je samo jedan u nizu. Jedna od organizacija koja stoji iza protesta, „Eko straža“, napisala je na društvenim mrežama da je policija učesnike protesta snimaka Huawei telefonima koji imaju tehnologiju prepoznavanja lica (face recognition). Organizacija tvrdi i da su demonstranti potom identifikovani ukrštanjem informacija u bazi podataka sa biometrijskim podacima MUP-a, iako je to protivno zakonu.
Advokat i bivši zaštitnik građana Rodoljub Šabić ističe za portal Nova.rs da je policije dužna da objasni čime je snimaka građane, kako bi se otklonile sve sumnje.
„Činjenica je da je veliki broj građana dobio prekršajne prijave na osnovu, kako tvrdi policija, videosnimaka. Ono što znam jeste da je nemoguće identifikovati nekog samo na osnovu snimka, što otvara sumnju u to da je korištena zabranjena tehnologija. Povjerenik bi trebalo da izvrši nadzor i provjeri šta je zaista korišteno na protestima i na koji način su identifikovani građani ukoliko tvrde da nisu legitimisani“, kaže Šabić za Nova.rs i dodaje:
„Ako se ustanovi da su to ti uređaji i da su namjerno korišteni, morao bi da reaguje i javni tužilac. Ono što je svakako bitno jeste da povjerenik i MUP moraju, odnosno dužni su, da pruže odgovore o tome šta je korišteno“, ističe Šabić.
Portal Nova.rs ponovo je uputio pitanja MUP kako bismo provjerili o čemu se radi, ipak, do objavljivanja teksta nisu dobili odgovore. Sa druge strane, ranije su iz kancelarije Povjerenika istakli da nisu obavješteni o upotrebi pomenute tehnologije.
"Obavještavamo vas da Povjerenik za informacije od javnog značaja i zaštitu podataka o ličnosti nije obaviješten o upotrebnih navedenih uređaja niti ima saznanja o kakvim uređajima se radi.
Inače, danas je Ministarstvo unutrašnjih poslova (MUP) saopštilo da će Uprava saobraćajne policije odustati od prekršajnih postupaka protiv novinara koji su prisustvovali, kako tvrde, nelegalnim skupovima u gradovima Srbije proteklih vikenda, a u svojstvu profesionalnih izvještača.
„Napominjemo da oni u trenutku kada su sa drugim licima bili obuhvaćeni prekršajnom prijavom zbog nezakonite blokade saobraćaja nisu bili označeni kao novinari niti su im legitimacije bile istaknute na vidnom mjestu“, rekli su iz MUP.
Sa druge strane, MUP se i dalje nije oglasio o tome kako su identifikovani građani.
