Genetska analiza skeleta 64 dječaka koji su vjerovatno žrtvovani u drevnom majanskom gradu Chichen Itza prije više od hiljadu godina mogla bi baciti svjetlo na simboličku ulogu blizanaca u mitovima i ritualima te civilizacije, piše Guardian.
Godine 1967, ostaci više od 100 djece pronađeni su u podzemnom kontejneru u blizini svete vrtače u ceremonijalnom centru tog prekolumbovskog grada, jednog od najvećih i najznačajnijih majanskih naselja između 600. i 1000. godine.
Ustanovljeno je da je većina djece bila sahranjena u kontejneru na meksičkom poluostrvu Jukatan između 500. i 900. godine. DNK testiranje je pokazalo da su sve individue bile muške i da je nekoliko bilo blisko povezano, uključujući dva para monozigotnih blizanaca. Većina je imala 3-6 godina.
Lokacija kontejnera – koji je povezan sa malom podzemnom pećinom – navela je stručnjake na spekulaciju da je to bilo pogrebno mjesto za djecu žrtvovanu da bi se podržao rast kukuruza ili kao dar majanskom bogu kiše Čaku.
Blizanci imaju značajnu ulogu u majanskoj mitologiji i žrtvovanje blizanaca je centralna tema „Popol vuha“, svete knjige majanskog naroda Kiče o herojskim blizancima koji u ponovljenim ciklusima žrtvovanja i uskrsnuća pokušavaju da nadmudre bogove podzemlja.
Glavni autor studije, Rodrigo Barkera, iz Instituta Maks Plank za evolucionu antropologiju, kaže da, iako je ritualno žrtvovanje bilo uobičajena praksa kod drevnih mezoameričkih populacija, biološki odnosi između žrtava nisu bili opisani ranije.
Istraživači smatraju da su žitelji Chichen Itzae pokušavali da simbolički replikuju mitološke priče putem ritualnog žrtvovanja. Također, studija proturiječi ideji popularizovanoj u 20. vijeku da su Maje davale prednost ženskim žrtvama.
Ipak, istraživači nisu uspjeli da utvrde kako su 64 dječaka tačno umrla. Nema tragova sječenja ili pokazatelja traume i još nije otkriven uzrok smrti.
Žrtvovanje ostaje najvjerovatnije objašnjenje.
„U to vrijeme, djeca koja su umrla od bolesti obično su umrla tokom prve dvije godine života. Rijetko se pronalazi toliko mnogo mrtvih starosti 3-6 godina. Osim toga, da je u pitanju sahrana, bila bi prisutna oba pola. Izabrani su samo dječaci i mnogi su bili u srodničkim odnosima. A također smo pronašli dva para blizanaca“, rekao je Barkera.
Kristina Voriner, biomolekularni arheolog sa Harvardskog univerziteta, kaže da su nastojanja na eliminaciji vjerskih ideja i aktivnosti Maja – uključujući sistematsko spaljivanje hiljada majanskih knjiga i tekstova tokom španske kolonizacije – uništila mnogo historijskih svjedočanstava.
Zbog toga postoje mnoge praznine u našem znanju o ritualnim praksama drevnih Maja, a naročito njihovom značenju.
Podnošenje ljudskih žrtava ostaje jedan od najneshvaćenijih ritualnih činova.