Rudnik uglja Kreka d.o.o. Tuzla i Rudnik mrkog uglja Đurđevik u Đurđeviku od Živinica godinama od privatnika iznajmljuju buldožere, bagere i rovokopače i za te usluge iz ova dva rudnika izvučeno je desetine miliona maraka.
Vidljivo je to iz revizorskih izvještaja za ova dva rudnika, a u oba slučaja federalni revizori su istakli upitnost potrebe da se iznajmljuju osnovna sredstva za rad, a konstatirano je i da su rudnici dali neopravdano toliko novca za najam mehanizacije, jer su za taj novac mogoli kupiti nove mašine.
Milioni maraka za ‘Junuzović kopex’
Iz opširnog revizorskog izvještaja i za jedan i za drugi rudnik zaključuje se da godinama od ova dva rudnika najviše hajruje privatna kompanija Junuzović-kopex iz lukavca, koja sudeći prema informacijama iz izvještaja ne mora da se bavi nijednom drugom djelatnošću, nego samo da obnavlja vozni park teške mehanizacije i iznajmljuje ga ‘Kreki’ i ‘Đurđeviku’ koji je za to izdašno plaćaju.
Tako je ‘Kreka’ samo u prošloj godini za usluge iznajmljivanja mašina sklopila sporazuma ‘teških’ oko 4,5 miliona KM.
“Troškovi proizvodnih usluga rada mašina trećih lica (4.351.103 KM) odnose se na troškove iznajmljivanje radnih mašina (buldožera, bagera, rovokopača), a na osnovu zaključenih okvirnih sporazuma sa dobavljačima od kojih su najznačajniji: ‘Junuzović kopex’ d.o.o. Lukavac, Heez transport d.o.o. Tuzla, Titanik d.o.o. Tuzla i Tevekkul d.o.o. Tuzla”, naveli su revizori u izvještaju za rudnik „Kreka, dodajući da ne mogu potvrditi opravdanost ostvarenih troškova proizvodnih usluga angažovanjem trećih lica, budući da su ove usluge u okviru redovne djelatnosti Društva.
U rudniku Kreka su sklapajući ugovor s Junuzović kopexom previdjeli da neće moći realizirati toliko sati rada s iznajmljenim mašinama, pa je vrijednost ugovora premašena za čak oko 360.000 KM!
„Na osnovu Okvirnog sporazuma, a nakon provedenog „mini tenderisanja“ u periodu august-decembar zaključena su tri pojedinačna ugovora sa ponuđačem Junuzović-kopex d.o.o. Lukavac ukupne vrijednosti od 1.214.775 KM za ukupno 4.500 sati rada (po 1.500 sati) po cijeni od 269,95 KM.
Društvo zaključujući ugovore po cijeni od 269,95 KM neće moći realizirati više od 5.867 sati u okviru predviđenih sredstava, odnosno ukoliko bi realiziralo svih 7.200 sati premašilo bi iznos ugovora za 359.640 KM, što ukazuje na nerealno utvrđenu procijenjenu vrijednost nabavke odnosno količinu predmeta nabavke.
Iz navedenog proizilazi da Društvo nije izvršilo realnu procjenu vrijednosti nabavke u skladu sa članom 15. Zakona o javnim nabavkama kako bi realizovalo maksimalnu količinu sati potrebnih za realizaciju posla. „- naveli su revizori u izvještaju za rudnik Kreka.
Za iznajmljivanje buldožera i bagera zaključeni su okvirni sporazumi sa dobavljačima Junuzović kopex d.o.o. Lukavac, Heez transport d.o.o. Tuzla, Titanik d.o.o. Tuzla i Tevekkul d.o.o. Tuzla.
Različite cijenu po satu rada mašine
Osim najma mašina, rudnik Kreka angažuje treća lica na poslovima otkrivke, odnosno otkopavanja, transporta i odlaganja, a i u tim poslovima prednjači Junuzović-kopex.
„Utvrđeno je da je u toku godine zaključilo ugovore u ukupnom iznosu od 13.997.023 KM sa dobavljačima Titanik d.o.o. (1.621.000 KM), Junuzović-kopex d.o.o. (7.131.273 KM) i Heez transport d.o.o. (5.244.750 KM).
Za usluge širih priprema (usluge izrade pripremnih prostorija) Društvo je provelo dva otvorena postupka nakon kojih je zaključilo ugovore sa Rudar d.o.o. Tuzla ukupne vrijednosti 1.127.496 KM.
Provedenom revizijom je utvrđeno da je Društvo za iznajmljivanje radnih mašina zaključilo okvirne sporazume/ugovore ukupne vrijednosti od 4.585.999 KM, za angažovanje trećih lica na poslovima otkrivke zaključilo ugovore u ukupnom iznosu od 13.997.023 KM i za usluge širih priprema (usluge izrade pripremnih prostorija) Društvo je zaključilo ugovore ukupne vrijednosti 1.127.496 KM, što ukupno iznosi 19.710.518 KM.
Budući da je Društvo za angažovanje trećih lica, odnosno za korištenje mehanizacije, usluge na otkrivci i izradi pripremnih prostorija zaključilo više ugovora (19.710.518 KM), a u toku godine je ostvarilo značajne izdatke i troškove usluga na angažovanju trećih lica u iznosu od 14.573.306 KM od čega se na usluge na proizvodnoj otkrivci odnosi 8.489.320 KM, izradu pripremnih prostorija 1.732.884 KM i rad mašina trećih lica 4.351.103 KM, postavlja se pitanje opravdanosti njihovog angažovanja. Također, dobavljači sa kojima Društvo zaključuje ugovore pokreću sudske sporove po osnovu neizmirenog duga što rezultira dodatnim troškovima.-zaključili su revizori u izvještaju za rudnik Kreka.
Za rudnik Đurđevik revizori su utvrdili da najznačijnije obaveze i to čak u iznosu od 26.278.516 KM ima prema dobavljaču Junuzović – Kopex d.o.o. Lukavac za usluge izvođenja rudarskih radova.
Planom javnih nabavki za 2023. godinu planirano je iznajmljivanje opreme u procijenjenom iznosu od 1.521.000 KM.
Utvrđeno je i da je rudnik Đurđevik tokom 2023. godine proveo četiri otvorena postupka za nabavku usluga iznajmljivanja mehanizacije (buldožera, gredera, rovokopača gusjeničara i utovarača) od trećih lica i to bez prethodna provjera tržišta te da su za iste mašine od Junuzović-kopexa i drugih dobavljača zaključene različite cijene po satu rada mašine.
“Kao primjer navodimo sljedeće: Junuzović Kopex d.o.o. Lukavac – Buldožer minimalne snage 260 kW cijena u aprilu je bila 315,90 KM po satu, u julu 316,22 KM po satu, a u novembru 351 KM po satu; Harmeli d.o.o. Banovići – utovarivač kapaciteta minimalno 3m3 u martu 109,62 KM po satu, a u julu 116,99 KM po satu.
Hoće li reagirati Elektroprivreda BiH, inspekcija, Vlada FBiH…
Društvo nije dostavilo dokaz kojim bi potvrdilo da se zaista izvršila analiza opravdanosti njihovog angažovanja, imajući u vidu da navedene mašine predstavljaju osnovno sredstvo za rad i da Društvo raspolaže odgovarajućom mehanizacijom za obavljanje poslova za koje se angažuju treća lica”, navodi se u izvještaju.
Ipak, najšokantniji podatak, a koji revizori nisu detaljnije obrazložili na koji period se odnosi, da li na 2023. godinu ili na više godine, odnosi se na to da je s „Junuzović-kopexom „ rudnik „Đurđevik“ sklopio ugovore o usluigama vrijednim čak oko 28 miliona amraka !
“Za izvršene usluge samo od Junuzović Kopex d.o.o. Lukavac (28.078.516 KM) Društvo je moglo nabaviti značajan broj rudarskih mašina koje su tražene tenderskom dokumentacijom, a neophodne su za obavljanje redovne djelatnosti Društva.
Članom 14a. Zakona o javnim nabavkama je propisano da prije pokretanja postupka ugovorni organ provodi provjeru tržišta u svrhu pripreme nabavke i informisanja privrednih subjekata o svojim planovima i zahtjevima u vezi s nabavkom.
U tu svrhu ugovorni organ može tražiti ili prihvatiti savjet nezavisnih stručnjaka, nadležnih organa ili učesnika na tržištu. O prethodnoj provjeri tržišta, sačinjava se pisana zabilješka o svim radnjama i postupcima i ulaže u predmet spisa. Taj savjet se može koristiti u planiranju i provođenju postupka nabavke, pod uslovom da ne dovodi do narušavanja tržišne konkurencije, te da ne krši princip zabrane diskriminacije i transparentnosti. Revizijom postupaka javnih nabavki u odabranom uzorku uočili smo da u predmet spisa nabavki nisu uložene pisane zabilješke i dokazi o prethodnoj provjeri tržišta”, zaključili su revizori u izvještaju za RMU Đurđevik.
I rudnik Kreka i Đurđevik dobili su negativno mišljenje od federalnih revizora uz brojne druge utvrđene nepravilnosti. Postavlja se pitanje zbog čega rudnici s ovakvim načinom poslovanja i rade kao dio Koncerna Elektroprivrede BiH i zašto je dozvoljena dugogodišnja praksa da se po enormnim cijenama mašine unajmljuju od privatnika umjesto da ih rudnici kupe .Posebno važno pitanje je hoće li šokantni podaci koje su objavili revizori ostati samo „mrtvo slovo na papiru“ ili će reagirati inspekcije, Elektroprivreda BiH, Vlada FBiH…
