Odjeljenje za ratne zločine Višeg suda u Beogradu donijelo je presudu kojom je optuženog Lazara Mutlaka, pripadnika čete "Podkamen" Štaba Teritorijalne odbrane (TO) Srpsko Goražde, proglasilo krivim zbog krivičnog djela ratnog zločina protiv civilnog stanovništva, silovanja Bošnjakinje uz prijetnju pištoljem 25. maja 1992. godine u naselju Lozje u Goraždu.
Mutlak je osuđen na sedam godina zatvora.
Fond za humanitarno pravo smatra da je izrečena kazna preblaga te da je sud dao previše olakšavajuće okolnosti, imajući u vidu da se radi o seksualnom nasilju koje je, kako je utvrđeno, ostavilo trajne posljedice po oštećenu. U Fondu smatraju da, iako je sud ovaj postupak proveo efikasno, s obzirom na to da je glavni pretres počeo 13. aprila 2023. godine, izrečena presuda ne pruža adekvatnu satisfakciju za oštećenu, koja je na pravdu čekala više od tri decenije.
U saopćenju Fonda za humanitarno pravo dodaje se da je, obrazlažući izrečenu presudu, predsjednik sudskog vijeća, sudija Vladimir Duruz, naveo da je tokom postupka nesporno utvrđeno da je optuženi počinio krivično djelo za koje se tereti, i to na osnovu iskaza oštećene, svjedoka i pisanih dokaza.
Prilikom odmjeravanja kazne, sud je imao u vidu protok vremena od izvršenog krivičnog djela, starosnu dob okrivljenog i činjenicu da se radi o neosuđivanom licu.
"Protok vremena u postupcima za ratne zločine ne bi se smio tretirati kao olakšavajuća okolnost, kako zbog same prirode i težine tih krivičnih djela, tako i zbog činjenice da je zakonom propisano da ta djela ne zastarijevaju, čime je jasno određeno da protok vremena, kao ni starosna dob okrivljenog, nije okolnost koja ima ikakvog uticaja. Na visinu kazne ne bi trebalo da utiče ni činjenica da optuženi prethodno nije osuđivan, budući da je poštovanje zakona obaveza svakog građanina te da se stoga ta okolnost ne može dodatno vrednovati, a posebno s obzirom na same okolnosti pod kojima je počinjeno krivično djelo, odnosno na to da je okrivljeni oštećenu poznavao jer su bili komšije i da je iskoristio njenu bespomoćnost", navode iz Fonda za humanitarno pravo.
Naglašavaju da je dodatno, vještačenjem utvrđeno da je posljedica silovanja posttraumatski stresni poremećaj koji se razvio kod oštećene i doveo do trajnog umanjenja njene opšte životne sposobnosti na 25 posto.
"Postojanje posttraumatskog stresnog poremećaja i stepen trajnog umanjenja životne sposobnosti predstavljaju otežavajuće okolnosti koje bi trebalo da utiču na visinu kazne", ističu iz Fonda.
Zaključuju da je za 20 godina postojanja, Javno tužilaštvo za ratne zločine podiglo samo 13 optužnica za seksualno nasilje počinjeno tokom oružanih sukoba, a od 13 optužnica, samo pet se odnosilo isključivo na slučajeve silovanja. Prvostepena presuda izrečena Lazaru Mutlaku tek je treća osuđujuća presuda u postupcima koji su vođeni isključivo za seksualno nasilje u ratu pred sudovima u Srbiji.
