U ponedjeljak ujutro na evropskom tržištu dogodio se tih, ali značajan prevrat. Njemački tehnološki gigant SAP SE iz Walldorfa postao je najvrednija javna kompanija u Evropi prestigavši danskog farmaceutskog kolosa Novo Nordisk A/S, i to u trenutku dok Nordisk još uvijek liže rane nakon neuspjeha s novom linijom lijekova za mršavljenje.
Cijena dionice SAP-a porasla je za 1,6 posto, dosegnuvši 170,50 eura, čime je tržišna kapitalizacija kompanije narasla na oko 340 milijardi eura. Investitori, dakle, sve snažnije vjeruju u SAP-ovu transformaciju u cloud-first kompaniju, koja ambiciozno ulaže u umjetnu inteligenciju i korporativna rješenja nove generacije.
S druge strane, Novo Nordisk, donedavno simbol berzanske stabilnosti i zlatni standard evropske farmacije, suočio se s padom od 16 posto vrijednosti svojih dionica, a kumulativno je, tokom protekle godine, izgubio preko 40 posto vrijednosti.
Povod? Rezultati ispitivanja nove injekcije za mršavljenje CagriSema nisu ispunili tržišna očekivanja. Prosječan gubitak težine iznosio je 22,7 posto, što je ispod psihološki važne granice od 25 posto. Tržište je reagiralo panično: izbrisano je gotovo 100 milijardi dolara tržišne vrijednosti u jednom danu, a udar se osjetio i na nivou države. Danska kruna oslabjela je podsjećajući koliko jedna kompanija može biti povezana s nacionalnom ekonomijom.
Tiha revolucija
Uspon SAP-a u oštrom je kontrastu s izazovima koje trpe druge evropske "blue-chip" kompanije (one koje krase velik ugled i dojmljiva tržišna pozicija). Na primjer, nizozemskog proizvođača litografske opreme ASML Holding NV pogodile su slabe narudžbe ključnih klijenata i sve stroža ograničenja oko izvoza tehnologije prema Kini. Za razliku od ASML-a, čije poslovanje ovisi o geopolitičkim okolnostima, SAP-ova rješenja nisu predmet sankcija ni trgovinskih restrikcija, što dodatno stabilizira njegovu tržišnu poziciju.
U 2024. SAP je ostvario prihode od 34,2 milijarde eura, uz operativnu dobit od 4,665 milijardi i neto dobit od 3,15 milijardi eura. Prema procjenama analitičara, prodaja bi ove godine mogla porasti za 12 posto - najbržim tempom u posljednjih deset godina.
Ključni motor tog rasta je digitalna transformacija, prelazak klijenata sa starijih on-premise sistema (znači da serveri, baze podataka i aplikacije neke kompanije rade na njihovoj hardverskoj opremi i poduzeće je samo potpuno odgovorno za održavanje, sigurnost i nadogradnje sustava) na infrastrukturu clouda, gdje SAP sada nudi rješenja pojačana umjetnom inteligencijom, skalabilna i optimizirana za budućnost.
Pod vodstvom Christiana Kleina, najmlađeg izvršnog direktora u historiji kompanije, koji je ovu poziciju preuzeo 2020., SAP se iz tradicionalne ERP kompanije prometnuo u inovacijskog lidera.
Klein, poznat po pragmatičnom pristupu i dubokom poznavanju internog sistema kompanije, vodi jedno od najambicioznijih restrukturiranja u evropskom tehnološkom sektoru. Za razliku od tipične retorike disrupcije Silicijske doline, SAP pod Kleinom djeluje tiho, ali odlučno.
Evropska berzanska elita
Pad Novo Nordiska i uzlet SAP-a promijenili su vrh evropske korporativne scene, otkrivajući kako se mijenjaju investicijski prioriteti na kontinentu. Iza njih, na trećem mjestu nalazi se LVMH, francuski luksuzni konglomerat s portfolijem koji uključuje kompanije Louis Vuitton, Dior i Moët & Chandon. Slijedi Nestlé, prehrambeni div iz Švicarske, a peto mjesto zauzima spomenuti ASML. Na listi deset najvrednijih kompanija slijede još Roche, švicarski farmaceutski div; Shell, energetski div iz Nizozemske i UK-a; Unilever, globalna kućna marka; TotalEnergies iz Francuske; te Siemens, tehnološko-industrijski simbol njemačke inžinjerske preciznosti.
U ovom novom rasporedu snaga, SAP ne samo da predvodi nego i simbolizira smjer kojim Evropska unija najavljuje da želi krenuti: manje oslanjanja na tradicionalnu industriju i farmaciju, a više na cloud, AI i digitalne platforme. Novo Nordisk možda će se oporaviti - farmaceutski sektor poznat je po dugim ciklusima i iznenadnim preokretima - ali za sada kruna najvrednije evropske kompanije pripada softveru.
Pitanje koje ostaje jest - može li SAP zadržati ovu poziciju ili je ovo tek trenutna epizoda u ciklusu koji pokazuje da je evropsko tržište dionica sve osjetljivije na uspjeh (ili pad) samo jedne formule, jedne vizije, jednog proizvoda?
