Svemirski teleskop James Webb snimio je detaljan molekularni i hemijski portret neba daleke planete, piše CNN.
WASP-39b, inače poznat kao Bocaprins, može se naći u orbiti oko zvijezde udaljene oko 700 svjetlosnih godina. To je egzoplaneta - planeta izvan našeg Sunčevog sistema - masivna kao Saturn, ali mnogo bliža zvijezdi domaćinu.
Ima procjenjenu temperaturu od 1.600 stepeni 871 stepen Celzijusa koja emituje iz njenih gasova, prema NASA-i. Ovaj "vrući Saturn" bio je jedna od prvih egzoplaneta koje je Webb teleskop ispitao kada je započeo svoje redovne operacije.
Nova očitavanja pružaju potpuni uvid atmosfere Bocaprina, uključujući atome, molekule, formacije oblaka, pa čak i znakove fotohemije uzrokovane zvijezdom domaćinom.
„Posmatrali smo egzoplanetu sa više instrumenata koji, zajedno, pružaju široki opseg infracrvenog spektra i mnoštvo hemijskih otisaka prstiju nedostupnih do (ove misije)“, rekla je Natalie Batalha, astronom sa Univerziteta Kalifornije.
“Ovakvi podaci mijenjaju igru”, rekla je ona.
Novi podaci dali su prvi znak u atmosferi egzoplaneta sumpor dioksida, molekule proizvedene hemijskim reakcijama koje je pokrenula zvijezda domaćin planete i njena visokoenergetska svjetlost. Na Zemlji se zaštitni ozonski omotač atmosfere stvara na sličan način od topline i sunčeve svjetlosti u fotohemijskoj reakciji.
Blizina Bocaprinsa njegovoj zvijezdi domaćinu čini ga idealnim predmetom za proučavanje takvih veza zvijezda-planet. Planeta je osam puta bliža zvijezdi domaćinu nego što je Merkur našem suncu.
"Ovo je prvi put da smo vidjeli konkretne dokaze fotohemije - hemijske reakcije pokrenute energetskim zvjezdanim svjetlom na egzoplanetama", rekao je Shang-Min Tsai. On je istraživač na Univerzitetu Oxford u Ujedinjenom Kraljevstvu.
“Ovo vidim kao zaista obećavajuću perspektivu za unapređenje našeg razumijevanja atmosfere egzoplaneta.”
Ostala jedinjenja otkrivena u atmosferi Bocaprina uključuju natrijum, kalijum i vodenu paru, što potvrđuje prethodna zapažanja drugih svemirskih i zemaljskih teleskopa, uključujući svemirski teleskop Hubble.
'Ovo je vrlo uzbudljivo'
Imati tako kompletan spisak hemijskih sastojaka u atmosferi egzoplaneta pruža uvid u to kako se ova planeta - a možda i druge - formirala. Bocaprinov raznovrstan hemijski inventar sugeriše da se više manjih tijela, nazvanih planetezimali, spojilo kako bi se stvorio eventualni golijat planete, slične veličine kao druga najveća planeta u našem Sunčevom sistemu.
“Ovo je samo prva od mnogih egzoplaneta koje će JWST detaljno proučavati. … Već dobijamo veoma uzbudljive rezultate,” rekao je za CNN Nestor Espinoza, astronom sa Naučnog instituta za svemirski teleskop. "Ovo je samo početak."
Nalazi su povoljni za sugerisanje sposobnosti Webbovih instrumenata da provode istraživanja na egzoplanetama. Otkrivanjem detaljnog deskriptora atmosfere egzoplaneta, teleskop je pokazao rezultate iznad očekivanja naučnika i obećava novu fazu istraživanja širokog spektra egzoplaneta u galaksiji, navodi NASA.
"Moći ćemo da vidimo širu sliku atmosfera egzoplaneta", rekla je Laura Flagg, istraživač sa Univerziteta Cornell i članica međunarodnog tima koji je analizirao podatke koje je snimio teleskop James Webb.
“Nevjerovatno je uzbudljivo znati da će sve biti prepisano. To je jedan od najboljih dijelova biti naučnik.”
