Na dnu okeana se nalazi misteriozna rupa koja je toliko duboka da naučnici do sada nisu mogli da pronađu njeno dno.
Ovaj ponor "bez kraja" preuzeo je titulu najdublje plave rupe na svijetu, nadmašivši Zmajevu rupu u Južnom kineskom moru koja je duboka 300 metara.
Plava rupa Taam Ja' na jugoistočnoj obali Meksika je više od 100 metara dublja od Zmajeve rupe. Gledano odozgo, ponor prečnika 150 metara liči na zjenicu oka, dok okolno plavo morsko more liči na šarenicu.
Taam Ja' se skriva u zalivu poluostrva Jukatan na granici Belizea. Toliko je duboka da se čak ni zvuk ne može odbiti o njeno dno. Naime, Taam Ja' je prilikom mjerenja "progutala" odjeke akustičnih talasa prije nego što su uspjeli da prodru dublje od 274 metra.
Potrošili sav kabl
Kako bi riješili misteriju dubine ovog ponora, naučnici meksičkog instituta El Kolegio de la Frontera Sur (ECOSUR) su 2023. u rupu ispustili kabl s instrumentom koji mjeri pritisak vode, temperaturu i provodljivost. No, kada se izmotalo svih 500 metara kabla, uređaj još nije stigao do dna.
Pošto se ivice plave rupe Taam Ja' spuštaju pod blagim uglom, uređaj je završio 420 metara ispod nivoa mora. "Još nismo stigli do dna", napisali su stručnjaci ECOSUR-a i dodali da tokom sljedeće ekspedicije namjeravaju da pošalju podvodnog robota koji bi mogao da dovede instrument još dublje.
Kada je uređaj dostigao dubinu od 400 metara, podaci su pokazali da su se uslovi vode naglo promijenili i približili se onima u Karipskom moru; vjerovatno zato što se u rupi nalazi tunel koji je povezuje sa okeanom
Život u rupi "bez dna"
Jukatan je poznat po geologiji koja nalikuje švajcarskom siru. Na njemu se nalazi 10.000 vrtača ispunjenih slatkom vodom i ogroman lavirint podzemnih stijena i podvodnih rijeka. S obzirom na to da krater Čikskulub okružuje velika grupa vrtača, naučnici smatraju da je na današnju neobičnu geologiju regije uticao udar asteroida koji je ubio dinosauruse.
Naime, krater je nastao prije više od 66 miliona godina kada je u Zemlju udario veliki asteroid prečnika oko deset kilometara. Procjenjuje se da Čikskulub ima prečnik između 180 i 200 kilometara, a da je dubok oko 20 kilometara.
U vrtačama su nađeni razni ekosistemi uprkos nedostatku svjetla i niskim nivoima kiseonika. Biolozi su tokom istraživanja plavih rupa širom svijeta znali da naiđu i na potpuno nove oblike života.
"Unutar dubina Taam Ja' bi moglada se nađe zanimljiva bioraznolikost", smatraju naučnici iz ECOSUR-a.
