Smrt je prirodan i neophodan dio života. Kao što je Chris Packham objasnio u Earthu, čak i izumiranje ima svoje pozitivne strane jer otvara put novom životu. Međutim, gomila leševa koja leži okolo je noćna mora za širenje bolesti, ali na sreću život je našao način da se pobrine za sve gnjecave stvari.
Predavač forenzike na Univerzitetu u Kentu, dr. Devin Finaughty, ovo naziva ekosistemom raspadanja. To je sofisticirani niz procesa koji uzimaju tijelo i razgrađuju ga dok ne ostane samo skelet, proces poznat kao skeletizacija.
Prije nego što dođemo do urednog, i što je najvažnije, nezaraznog skeleta, postoje sve vrste tkiva o kojima se treba pobrinuti. U intervjuu za IFLScience za CURIOUS Live, virtuelni događaj povezan sa našim e-magazinom CURIOUS, Finaughty nas je proveo kroz te procese. Ali zanimljiva stvar koju je također iznio je da sama smrt nije jedan trenutak.
Šta se dešava kada umreš?
Dr. Devin Finaughty: Razgradnja počinje vrlo brzo nakon smrti, a jedna stvar koju želim samo da razjasnim je da smrt nije kao jedan trenutak. To je kaskada reakcija i procesa koji se dešavaju tokom vremena.
Ono što će se obično dogoditi je da će pojedinac izgubiti svijest, a zatim će nastaviti prema potiskivanju disanja i otkucaja srca, nakon čega će to prestati. Ili mogu izgubiti svijest kao rezultat zaustavljanja ta dva procesa. U svakom slučaju, to je ono što nazivamo kliničkom smrću. Dakle, to je smrt iz koje se možete vratiti, možete biti oživljeni više puta ako je potrebno.
Problem je u tome što kada vaše srce prestane da pumpa, kada kiseonik prestane da cirkuliše, vaše ćelije imaju na raspolaganju samo toliko kiseonika da proizvedu svoj izvor energije, koji je poznat kao adenozin trifosfat (ATP). Jednom kada ćeliji ponestane kisika za proizvodnju ATP-a, može prijeći u anaerobno disanje i na taj način proizvoditi ATP.
Problem s tim je što je to energetski vrlo neefikasan proces i stvara mliječnu kiselinu kao nusproizvod. Dakle, postoji ograničeni vremenski period i svako ko je dobio veliki grč dok je vježbao zna sve o tome.
Kada ćelija ostane bez ATP-a, njen ćelijski transportni mehanizam je prestao da radi, što znači da više ne može da se razmenjuje sa svojim vanćelijskim okruženjem. To znači da unutrašnji uslovi u ćeliji počinju da se pogoršavaju, postaje kiselija, da kiselost počinje da otapa lizozom unutar ćelije, a kada se zid lizosoma otvori, svi enzimi i lizozomi koji se nalaze u njoj izlaze van, i počinju da oštećuju ćeliju.
Na kraju, ćelija će samo puknuti i to je proces poznat kao nekroza i razlikuje se od apoptoze, što je programirana smrt ćelije. To je zato što je apoptoza tehnički reverzibilna, dok je nekroza (ili autoliza, kako bismo je nazvali) proces koji nije reverzibilan.
Problem je onda što ćelija izbacuje sve te toksine i lizozome i stvari u vanćelijsku sredinu i to počinje da oštećuje susedne ćelije, koje takođe doživljavaju istu vrstu unutrašnjeg stresa. Dakle, dobijate ovu kaskadu ćelijske smrti.
To se prvo dešava u tkivima koja imaju najveći sadržaj kiseonika i vode. Dakle, vaš mozak, stomak, vaša pluća, takve stvari. Vaš mozak bi bio prvi koji bi zaista prestao da radi jer je potrebno 20 posto glukoze koju naše tijelo traži. Veoma je, veoma energetski zahtjevno.
To traje oko četiri minuta, tako da od trenutka kada vaše srce prestane da kuca, imate oko četiri minuta dok moždane ćelije ne počnu da odumiru i taj proces je takođe nepovratan. Kada dovoljna količina moždanih ćelija umre, tada ćete doživeti moždanu smrt.
Ostali dijelovi vašeg tijela će opstati i mogu postojati prilično dugo, iznenađujuće, ali kada jednom izgubite neuralnu kontrolu, cijeli sistem koji radi protiv ravnoteže otkazuje. A to je, iz hemijske perspektive, ono što smrt zaista jeste. Greška naših bioloških sistema onemogućava povratak u hemijsku ravnotežu, a sve što se zatim odvija od te tačke nadalje je tipizirano u određenoj mjeri povratkom u ravnotežu sa izuzetkom kada imate sve te biotičke agense koji djeluju na tijelo .
To je zato što kada sve to prestane da funkcioniše, vaš imunološki sistem prestane da radi, i zato što vaš imunološki sistem prestane da funkcioniše, bakterije koje su svojstvene našim crijevima, a koje su brojnije od naših ćelija 20 prema jedan, više nisu ograničene. Dakle, imaju ogromnu hranu i počeće da konzumiraju sve.
Oni će proći kroz sluznicu vašeg gastrointestinalnog sistema i u vaš krvotok i početi da se šire po cijelom tijelu. Oni će početi da metaboliziraju supstrate u vašem tijelu, počevši od šećera koji se nalazi na površini naših stanica i koji se izvlači iz stanica.
Zatim će krenuti prema složenijim ugljikohidratima i mastima. To je zaista početak raspadanja i njihov metabolizam proizvodi niz nusproizvoda koji se nazivaju hlapljivi organski spojevi, što je ono što mi mirišemo kao smrt.
Svako ko je namirisao mrtvo tijelo, ne nužno ljudsko tijelo, ali bilo šta mrtvo što počne da nestaje, isparljiva organska jedinjenja, a postoji oko 400 do 500 njih koje smo do sada identificirali od ljudi, i to je ono što dovodi insekte unutra.
