Zavod Nalaz odnedavno je ovlaštena laboratorija za PCR i serološku dijagnostiku COVID-19. Test je moguće napraviti svakog radnog dana od 21.9.2020 u Zavodu Nalaz u ulici Hasana Brkića 2, Shoping centar Grbavica, Sarajevo te Poslovnici Koševo, Čekaluša 69, Sarajevo. Cijena RT-PCR je 150 KM, a serološkog testa kvantitativnog (IgM i IgG klasa imunoglobulina) 35 KM, što je akcijska cijena. RT-PCR rezultati gotovi su isti dan ako je uzorak dostavljen do 10 dati ili nakon 48 sati, ako je test primljen kasnije. Serološki testovi gotovi su u toku radnog dana.
„Iako je COVID-19 nova bolest, već sada se zna da to nije samo bolest respiratornog sistema, jer postoje dokazi da SARS- CoV-2 dovodi do oštećenja i drugih organa i tkiva kao što su krvni sudovi, srce, bubrezi, nervni sistem, probavni trakt itd. Kako se bolest bolje upoznaje, tako se mijenja i dopunjuje njena definicija – definicija slučaja.
Klinička dijagnoza COVID-19 se mora potvrditi laboratorijski, tj. dokazivanjem prisustva uzročnika bolesti SARS-CoV-2. Testiranje treba poduzeti što ranije, jer je ključno za tretman bolesti, ali i za prevenciju daljeg širenja infekcije. Osnovni uzorci dokazivanje prisustva virusa su nazofaringealni i/ili orofaringealni bris i sputum, a kod hospitaliziranh bolesnika endotrahealni aspirat i bronhoalveolarni lavat. Uzorci se obavezno stavljaju u transportnu podlogu (oko 2 ml otopine Hanks ili fiziološke otopine) i što je moguće prije dostavljaju u laboratoriju. Do transporta se drže u frižideru na +40C“, poručuju iz Nalaza.
Zlatni standard za dijagnostiku COVID-19 su testovi amplifikacije nukleinskih kiselina (engl. Polymerase chain reaction - PCR). Pozitivni rezultati moraju se dokazati pozitivnim nalazom barem dvaju ciljnih virusnih gena (N, E, S i RdRP GENI) specifičih za novi koronavirus (SARS-CoV-2).
Negativan PCR nalaz ne isključuje infekciju SARS-CoV-2. Uzroci zbog kojih nalaz može biti lažno negativan su višestruki: loš kvalitet uzorka, uzimanje uzorka prerano ili prekasno nakon infekcije, neadekvatno pohranjivanje i transport uzorka, mutacije virusa, te greške u izvođenju testa. Testiranje treba obavezno ponoviti u slučaju negativnog nalaza kod bolesnika s visokim indeksom sumnje na bolest COVID-19.
„Serološki testovi koji detektiraju specifična antitijela za SARS CoV-2 postaju pozitivni tek nakon 7-10 dana od pojave simptoma. Rezultate testiranja treba da tumače stručnjaci iz oblasti infektologije, imunologije i mikrobiologije, jer pojava i dinamika antitijela zavise o brojnim faktorima kao što su: imuni status oboljelog, infektivna doza virusa, vrijeme proteklo od infekcije itd. Ovi testovi su posebno značajni za praćenje oporavka oboljelog, retrospektivno postavljanje dijagnoze COVID-19 i ispitivanje kolektivnog imuniteta. U tu svrhu od bolesnika se uzimaju parni uzorci seruma (u akutnoj i rekonvalescentnoj fazi), te se analiziraju IgM i IgG klase imunoglobulina i prati dinamika titra antitijela.
Odabir metode testiranja (molekularna ili serološka dijagnostika) zavisi od cilja: postavljanje dijagnoze, pronalaženje izvora zaraze, serološki nadzor, odabir donatora plazme za pripremu lijeka itd. Metode se mogu i trebaju kombinirati, kako bi se postigli svi zadani ciljevi“, rečeno je u Nalazu.
