Zdravlje

Ljekari su bespomoćni: Nova saznanja o fenomenu „citokinske oluje“. Pacijente ubija vlastiti imunološki sistem?

Fenomen “citokinske oluje”, pretjeranog imunog odgovora organizma koji rezultira teškim upalnim promjenama, ima, kako se čini, ključnu ulogu u teškim oboljenjima Covida-19, piše AFP i dodaje da su ljekari trenutno bespomoćni.

Pretjerana reakcija imunološkog sistema smatra se glavnim faktorom katastrofalnog zatajenja organa i smrti kod nekih pacijenata oboljelih od koronavirusa, ali za sada nije jasno u kojoj je mjeri teška upala pluća kod kritično bolesnih pacijenta od Covida-19 posljedica virusa ili komplikacija zbog pretjerane reakcije organizma.

Citokini su proteini male molekulske mase koji djeluju kao posrednici između dijelova imunološkog sistema. Izlučuju ih različite ćelije kao što su limfociti, monociti, makrofazi i fibroblasti.

Citokinska oluja je proces u kojem naš imunitet u susretu s nepoznatim virusom reagira pretjeranim umnožavanjem ćelija imunološkog sistema koje luče citokine, a koji pak aktiviraju nove stanice imuniteta.

Groznica, umor, suhi kašalj – u četiri od pet slučajeva zaraze koronavirusom SARS-CoV-2 simptomi su “benigni ili umjereni”, ali zna doći i do poteškoća u disanju i razvoja teškog respiratornog sindroma.

To se događa u jednom od pet ili šest slučajeva, kada je potrebna hospitalizacija, objavila je Svjetska zdravstvena organizacija (WHO).

Teškoće s disanjem, osjećaj pritiska na plućima, usnice i lice koji poprimaju plavkastu boju su znaci za uzbunu i zahtijevaju hitnu ljekarsku intervenciju, upozorava i američki Centar za kontrolu i i sprečavanje bolesti (CDC).

Većina hospitaliziranih dobije tešku upalu pluća i bolest zahvata oba plućna krila, prepoznati “potpis” teškog oboljenja.

Pogoršanje često dolazi naglo, sedam dana nakon pojave prvih simptoma, objašnjava Yazdan Yazdanpanah, voditelj odjela za infektivne bolesti pariške bolnice Bichat.

Hiperimunom reakcijom – nasumičnom hiperprodukcijom citokina zbog koje dolazi do ‘začepljenja’ alveola u plućima, stvara se edem koji onemogućuje ulazak kisika u krvotok, dolazi do začepljenja krvnih žila u bubrezima i drugim organima i ubrzo do zatajenja vitalnih sistema organizma, pri čemu je, ističu liječnici, najgore što se takva reakcija događa jako brzo, u roku od 24 do 48 sati i ljekari su doslovno nemoćni da išta naprave.

Stanje u kojem pluća ne opskrbljuju vitalne organe s dovoljnom količinom kisika zahtijeva upotrebu respiratora.

“Sve više imamo dokaza koji ukazuju na to da dio pacijenata oboljelih od teškog oblika Covida-19 podlegnu sindromu citokinskog šoka”, napisala je u svom radu za medicinski časopis Lancet dr. Jessica Manson s University College Hospital u Londonu.

Taj fenomen hiperinflamatorne oluje uočen je i o njemu se piše već 20 godina i povezuje se s dvije ostale opasne respiratorne bolesti – SARS-om od koje je u Aziji 2002./2003. umrlo 774 ljudi i bliskoistočnim respiratornim sindromom MERS koji je odnio 886 života od 2012.

Također se nagađa da je citokinska oluja bila u pozadini pandemije španske gripe koja je 1918. usmrtila oko 50 miliona ljudi.

Ljekari su uvjereni da pretjerani odgovor imunološkog sistema uistinu ubija i pacijente s Covidom-19 na način da im uništava tkivo.

Stoga bi trebalo moći smiriti tu “citokinsku oluju” u plućima, a da pritom ne smanjimo imunosne barijere uzročnicima bolesti, objašnjavaju ljekari.

“Trenutno ne postoji učinkoviti terapeutski postupak protiv tog fenomena”, kazali su ljekari u Francuskoj.

Također upozoravaju da bi primjena kortikosteroida, protuupalnih lijekova, mogla biti štetna za oboljele od novog koronavirusa.