"Bilo je potrebno 15 godina da se konačno utvrdi da je Vladimir Putin ubio mog muža i da se Rusija smatra odgovornom za svoje postupke pred međunarodnim sudom. Nadam se da Sašina smrt i potraga za pravdom nisu bili uzaludni. Ova odluka trebalo bi da bude prekretnica u smirivanju Putina“, riječi su kojima je Marina Litvinjenko prokomentarisala jučerašnju presudu Evropski sud za ljudska prava (ECHR) kojom je utvrđeno da je Rusija odgovorna za ubistvo Aleksandra Litvinjenka.
U presudi objavljenoj u utorak, ECHR utvrdio je da je „van sumnje da su Andrej Lugovoj i Dmitri Kovtun ubili bivšeg oficira KGB-a Aleksandra Litvinjenka“ i da su to učinili dok su „djelovali kao agenti tužene države (Rusije prim. aut.)”.
Nalazi suda u skladu su sa nalazima istrage koja je u Velikoj Britaniji vođena od 2015. do 2016. godine po zahtjevu Litvinjenkove udovice Marine. I tada je utvrđeno da su bivšeg ruskog špijuna ubila dvojica ruskih agenata, vjerovatno, po ličnom naređenju Vladimira Putina.
Sud je naložio Rusiji da Marini Litvinjenko isplati 100.000 eura odštete plus 22.500 eura troškova, ali je odbilo njen zahtev za „kaznenu“ odštetu. Udovica otrovanog ruskog špijuna rekla je nakon presude da se nikada nije radilo o novcu, već o postizanju pravde i ličnoj odgovornosti Putina.
Aleksandar Litvinjenko je bio pripadnik tajne službe, disident, bivši potpukovnik KGB-a i kritičar ruskog režima. Otrovan je 1. novembra 2006. godine, dok je ispijao čaj u jednom hotelu u Londonu. U to vrijeme, radio je za britansku obavještajnu službu MI6 kao konsultant. Tri sedmice nakon trovanja preminuo u bolnici. Litvinjenko je postao prva poznata žrtva sindroma akutnog zračenja izazvanog polonijumom 210. Ovaj redak i veoma radioaktivan element bez stabilnih izotopa, javlja se u sklopu ruda uranijuma. Kremlj je, očekivano, odbacio presudu kao neutemeljenu.
„Evropska konvencija o ljudskim pravima jedva da ima ovlašćenja ili tehnološke kapacitete da poseduje informacije o tom pitanju. Takve tvrdnje su u najmanju ruku neutemeljene“, rekao je portparol Kremlja Dmitrij Peskov.