Granica između života i smrti možda nije tako jasna kao što se do sada smatralo, ukazuju nova istraživanja koja otkrivaju postojanje takozvanog "trećeg stanja". U ovom stanju, ćelije mrtvog organizma nastavljaju funkcionisati čak i nakon što je organizam preminuo, sugerirajući da smrt ne znači nužno kraj aktivnosti ćelija.
O ovoj intrigantnoj pojavi govori istraživanje koje je nedavno pregledano od strane Petera A. Noblea, pridruženog profesora mikrobiologije na Univerzitetu Washington, i dr. Aleksa Požitkova s instituta City of Hope. Oni su otkrili da, pod određenim uslovima, ćelije preminulog organizma mogu razviti nove funkcije i čak formirati nove višestanične organizme, piše IFLS.
"Život i smrt se tradicionalno posmatraju kao suprotnosti," izjavio je Noble za IFLScience. "Međutim, pojava novih višestaničnih organizama iz ćelija mrtvog organizma uvodi ‘treće stanje‘ koje nadilazi uobičajene granice života i smrti."
Jedan od najzanimljivijih primjera dolazi iz studije iz 2021. godine koja je pokazala kako ćelije kože uzete od mrtvih žabljih embriona mogu spontano da se reorganizuju u nove višestanične organizme zvane ksenoboti. Ovi ksenoboti koriste cilije – sitne dlačice koje obično služe za pomjeranje sluzi kod živih embriona – kako bi se kretali kroz svoju okolinu.
Slične rezultate donijela su istraživanja na ljudskim plućnim ćelijama, koje su sposobne da se organizuju u minijaturne višestanične organizme nazvane antroboti. Ovi antroboti mogu se kretati, popraviti sebe, pa čak i obližnje neurone, sugerišući ogroman potencijal za medicinske aplikacije.
Noble i Požitkovova istraživanja ukazuju da ćelije u ovom "trećem stanju" mogu biti prilagođene za rješavanje različitih medicinskih problema, uključujući dostavu lijekova i regenerativnu medicinu. Iako još uvijek nije potpuno jasno kako je ovaj oblik "života" nakon smrti moguć, hipoteza je da posebni kanali i pumpe u membranama ćelija omogućavaju njihovu međusobnu komunikaciju i regulaciju specifičnih funkcija.
Godinama su se Noble i Požitkov suočavali sa skepticizmom kolega, ali su ustrajali u svojim istraživanjima. Njihovi eksperimenti iz 2017. godine, koji su uključivali zebrice i miševe, pokazali su povećanje određenih mRNA transkripata nekoliko dana nakon smrti organizma. Ova otkrića su kasnije potvrđena i od strane drugih istraživačkih timova.
Iako još uvijek ostaje mnogo nepoznanica, istraživanja ovog tima postavljaju temelje za nova razumijevanja granica života i smrti, s potencijalom da revolucioniraju regenerativnu medicinu i redefinišu koncept legalne smrti.
Ova revizija istraživanja je objavljena u časopisu Physiology i otvara vrata budućim istraživanjima koja bi mogla donijeti značajne uvide u samu srž života.
