Kad mokraćne kiseline imamo u tijelu previše, utire se put bolesti i skraćujemo si život. Dobro je poznat krivac za bubrežne kamence i giht, odnosno naslage kristala mokraćne kiseline oko zglobova gdje uzrokuje jake upale. Nedavna irska studija otkrila je da previsoka koncentracija mokraćne kiseline smanjuje životni vijek i do 11,7 godina. Tačni podaci razlikuju se prema spolu: muškarcima s koncentracijom mokraćne kiseline iznad 535 μmol/l život se skraćuje za 11,7 godina, a ženama s koncentracijom mokraćne kiseline iznad 416 μmol/l u prosjeku za šest godina. Podaci se odnose na usporedbu s osobama istog spola s nižom razinom mokraćne kiseline i preuzeti su iz studije Serumska mokraćna kiselina i pragovi smrtnosti među muškarcima i ženama u irskom zdravstvenom sistemu (European Journal of Internal Medicine), koja je obuhvatila podatke 26.500 ljudi s povišenim nivoom mokraćne kiseline. Danas smo i svjesni da njeni visoki nivoi imaju znatan utjecaj i pri procjeni kardiovaskularnog rizika, a te su bolesti i dalje najučestalije u svijetu. Rezultati epidemioloških istraživanja pokazala su da je hiperuricemija povezana s većim rizikom od oštećenja ciljnih organa, kardiovaskularnim morbiditetom i mortalitetom.
Šteti i bubrezima
Bubrezi imaju važnu ulogu u održavanju ravnoteže mokraćne kiseline u organizmu. Smanjeno izlučivanje mokraćne kiseline urinom odgovorno je za većinu slučajeva hiperuricemije. Hiperuricemija se javlja u bolestima snižene bubrežne funkcije. Međutim, kristali mokraćne kiseline odlažu se i u bubrezima što dovodi do pada bubrežne funkcije, smanjenog lučenja mokraćne kiseline i razvija se nefropatija. Ponekad je teško razlučiti je li hronična bubrežna bolest uzrokovala hiperuricemiju ili obratno. Preporuka je da se bolesnicima s hroničnom bubrežnom bolesti redovito prati koncentracija mokraćne kiseline u serumu uz bubrežnu funkciju, a da se bolesnicima s gihtom uz kontrolu nivoa mokraćne kiseline mjeri i bubrežna funkcija. U 20 posto bolesnika s gihtom razvijaju se bubrežni kamenci, ali povišena mokraćna kiselina povećava i rizik za razvoj hronične bubrežne bolesti te će terapija kojom se smanjuje stvaranje mokraćne kiseline u organizmu usporiti napredovanje hronične bubrežne bolesti.
Inzulinska rezistencija
U epidemiološkim studijama ustanovljena je i uska povezanost nivoa mokraćne kiseline i pojave metaboličkog sindroma kao i šećerne bolesti tipa 2. Hiperuricemija je zapravo biokemijski biljeg i nekih metaboličkih, upalno-degenerativnih i hemodinamskih poremećaja: inzulinske rezistencije, šećerne bolesti, pretilosti, metaboličkog sindroma, arterijske hipertenzije, ali je i čimbenik rizika za njihov nastanak. Hiperuricemija i inzulinska rezistencija dio su istog metaboličkog sindroma. Hiperinzulinemija u podlozi inzulinske rezistencije smanjuje izlučivanje mokraćne kiseline bubrezima, povećava aktivnost enzima koji sudjeluju u metabolizmu purina. Hiperuricemija i inzulinska rezistencija imaju prooksidativni učinak i dovode do disfunkcije endotela arterija, razvoja metaboličkog sindroma i ateroskleroze. Povišeni nivoi mokraćne kiseline tako imaju aktivnu ulogu u metaboličkim i hemodinamskim poremećajima koji dovode do intolerancije šećera, trbušne debljine, inzulinske rezistencije, povišenih masnoća u krvi i arterijskog tlaka. Zajedno ovu grupu poremećaja nazivamo metabolički sindrom.
