Rastuće cijene putera stvaraju loš okus evropskim potrošačima i pekarima.
Evropljani otkrivaju da se suočavaju s još jednim velikim troškom jer cijena maslaca raste.
U 27 zemalja članica Evropske unije cijena je porasla u prosjeku 19 procenata od oktobra 2023. do oktobra 2024.
Ogroman porast cijene
To uključuje porast od 49 posto u Slovačkoj i 40% u Njemačkoj i Češkoj Republici, prema podacima EU s izvještajima koja pokazuju da su troškovi nastavili rasti.
U Njemačkoj komad putera od 250 grama sada košta između 2,40 i četiri eura, ovisno o marki i kvalitetu.
Povećanje je rezultat globalne nestašice mlijeka uzrokovane padom proizvodnje, uključujući Sjedinjene Američke Države i Novi Zeland, neke od najvećih svjetskih izvoznika maslaca, smatra ekonomista Mariusz Dziwulski.
Evropski puter obično ima veći udio masti od putera koji se prodaje u SAD, prenosi Euronews.
Također se prodaje u standardnim veličinama, tako da proizvođači hrane ne mogu sakriti skokove cijena smanjenjem veličina pakovanja, što je poznato kao "skupljanje".
Nestašica maslaca u Francuskoj u 19. stoljeću dovela je do izuma margarina, ali Francuzi su i dalje jedni od najvećih potrošača maslaca na kontinentu.
Puter je toliko važan i u Poljskoj da vlada drži njegove zalihe u strateškim rezervama zemlje, kao što drži plin i vakcine protiv koronavirusa.
Krive predsjednika
Vlada je u utorak objavila da pušta nas tržište oko 1.000 tona smrznutog maslaca kako bi stabilizirala cijene.
Cijena putera porasla je 11,4% između početka novembra i početka decembra u Poljskoj, odnosno 49,2% tokom proteklih 12 mjeseci, na gotovo 37 poljskih zlota (8,7 eura) po kilogramu.
Cijena putera u Poljskoj postala je političko pitanje. Budući da su predsjednički izbori zakazani sljedeće godine, protivnici centrističkog premijera Donalda Tuska pokušavaju okriviti njega i njegovu stranku Građanska platforma.
Drugi Poljaci žele okriviti guvernera nacionalne banke, koji dolazi iz suprotstavljenog političkog tabora.
Neki navode veće troškove energije zbog ruskog rata u Ukrajini kao utjecaj na proizvodnju mlijeka.
Izbijanje bolesti plavog jezika, virusne bolesti koju prenose insekti i koja je bezopasna za ljude, ali može biti kobna za ovce, krave i koze, također može igrati ulogu, tvrde eksperti.
Zemlje južne Evrope, koje se daleko više oslanjaju na maslinovo ulje, manje su pogođene inflacijom maslaca - ili to jednostavno ne smatraju važnim jer troše puno manje.
Od prošle godine cijena putera porasla je u prosjeku za 44 posto u Italiji, prema firmi za analizu tržišta mliječnih proizvoda CLAL.
Italija je sedmi najveći proizvođač putera u Evropi, ali maslinovo ulje je omiljena masnoća, čak i za neke deserte.
Cijena maslaca stoga tamo ne izaziva istu uzbunu kao u dijelovima Evrope koji su "ovisni" o maslacu.
