Vlasti u entitetu Republika Srpska ove godine mnogo opreznije pristupaju organizaciji proslave neustavnog dana RS, koji godinama slave u tom entitetu uprkos odlukama Ustavnog suda BiH iz 2015. godine, te 2019. godine, da je odabir 9. januara za proslavu dana Republike Srpske neustavan i diskriminirajući, jer uspostavlja povlašteni položaj jedne etničke zajednice u odnosu na druge.
Sakrivanje iza odluka NSRS
Podsjećamo, dan kojeg u RS slave kao praznik odnosi se na 9. januar iz 1992. godine, koji je označio početak progona i ubistava, Bošnjaka i Hrvata s teritorije tog entiteta i u konačnici genocida u Srebrenici nad Bošnjacima 1995.godine.
Tek nakon ovogodišnje proslave 9. januara uslijedile su sankcije prema nekoliko pojedinaca koji su učestvovali u organizaciji obilježavanja neustavnog dana RS, zbog čega su vlasti u tom entitetu počele tražiti nove modele organizovanja proslave.
Naime, za razliku od prethodnih godina kada su iza manifestacije stajali Ured predsjednika RS i Vlada RS, ove godine, kao što je poznato tu ulogu je preuzela Narodna skupština RS.
Pretpostavlja se da je glavni razlog za to pokušaj da se kroz kolektivnu, skupštinsku organizaciju proslave tog dana izbjegnu američke i britanske sankcije, pod kojima se nakon ovogodišnje proslave 9. januara našlo nekoliko pojedinaca, te jedna marketinška kompanija.
Iako je prošle godine u ovo vrijeme već bilo poznato da je marketinška agencija „Mania“ iz Banje Luke dobila posao vrijedan oko 700 000 KM iz budžeta Ureda predsjednika RS za organizaciju ovogodišnjeg 9. januara, za sada nema dostupnih informacija o tome ko će se usuditi prihvatiti ovog posla za najavljeni neustavni dan RS u 2025. godini.
Naime, ubrzo nakon 9. januara ove godine Vlada Ujedinjenog Kraljevstva uvela je sankcije za firmu „Mania“ zbog toga što je bila „uključena u podrivanje Ustava Bosne i Hercegovine.“
Tada je britanski ambasador u Bosni i Hercegovini Julian Reilly u objavi na platformi X objavio da je ta agencija „značajno profitirala organizacijom i promocijom neustavnog obilježavanja 9. januara”.
U organizaciji ponovo Golić i Pajić-Baštinac iako su sankcionirane
Iako su se sankcije za ovu firmu odnosile na zamrzavanje sredstava ,što spriječava bilo kojeg građanina Ujedinjenog Kraljevstva ili bilo koju kompaniju u UK , da ima ikakvu vezu sa sredstvima ili ekonomskim resursima koji su u vlasništvu, pohranjene ili pod kontrolom sankcionisane osobe, a koji su na teritoriji te zemlje, mediji u BiH su pisali da je ta agencija svoja sredstva prebacila na drugu kompaniju i da faktički nesmetano posluje.
To je jedan od već viđenih recepata koje primjenjuju sankcionirane kompanije u BiH, ali one koje su uvele Sjedinjene Američke Države ipak su takve firme uspjele svojim sankcijama potpuno ugasiti.
I ove godine je na čelu odbora za organizaciju neustavnog dana RS-a Milorad Dodik , a uz njega, između ostalih i entitetski premijer, pet entitetskih ministara, predsjednik Ustavnog suda Republike Srpske, predsjedavajuća državnog Predsjedništva, dvojica ministara iz Vijeća ministara BiH.
U organizacioni odbor za obilježavanje 9. januara naredne godine ponovo su predložene Jelena Pajić Baštinac, generalni sekretar u Uredu predsjednika RS-a i Srebrenku Golić, predsjednicu Vijeća naroda RS-a, koje su ove godine uz Branislava Okuku,Dodikovog savjetnika, upravo zbog učešća u organizaciji proslave neustavnog dana RS-a, završili na američkoj „crnoj listi“.
Tada je Ministarstvo finansija Sjedinjenih Američkih Država (SAD) objavilo da su njih troje sankcionirani „zbog nastojanja da potkopaju mir i stabilnost Bosne i Hercegovine organizacijom i obilježavanjem 9. januara, dana Republike Srpske, za koji je Ustavni sud utvrdio da je neustavan“.
Studenti uz vlast u kršenju odluka Ustavnog suda BiH
S obzirom na to da su SAD u januaru ove godine najavile da će "i dalje smatrati odgovornima one koji žele posijati sjeme podjele kako bi ostvarili svoje političke ciljeve na štetu naroda Bosne i Hercegovine", očekivati je i da će nakon predstojeće proslave 9. januara biti novih sankcija za one koji budu učestvovali u njenoj organizaciji, bez obzira na to što se pokušavaju zaštititi odlukama NSRS.
Uoči obilježavanja neustavnog dana RS-a fakulteti Univerziteta U Banjoj Luci, uputili su poziv svojim studentima da učestvuju u defileu koji se godinama organizira tim povodom.
Skandalozno i sramotno je da se generacije mladih ljudi koje bi trebale biti primjer i uzor provedbe zakona i poštivanja Ustava BiH pozivaju na učešće u njihovom kršenju.
Fakultet bezbjednosnih nauka u Banjoj Luci , prema objavi na njihovoj internetskoj stranici prijave za učešće u tom defileu su primali do 22. novembra ove godine.
Studenti su morali u tu svrhu popuniti i upitnik čiji sadržaj nije bio dostupan široj javnosti, a inače taj fakultet je svoje studente u defile povodom neustavnog dana RS „gurao“ i prethodnih godina.
Za razliku od beogradskih studenata koji danima protestiraju protiv vlasti, prvenstveno zbog nedavne nesreće na Željezničkoj stanici u Novom Sadu , studenti u Banjoj Luci koji se često ugledaju na dešavanja u Srbiji, umjesto da vlasti kažu „NE“ u kršenju odluka Ustavnog suda BiH staju s njima rame uz rame u tom nečasnom djelu.
