Elon Musk, najbogatiji čovjek na svijetu i vlasnik platforme X, ne prestaje da izaziva kontroverze svojim političkim stavovima i postupcima. Iako je poznat kao tehnološki preduzetnik, sve je očiglednije da je postao ključni igrač u globalnoj političkoj areni, pored Amerike, sada i u Evropi. Posljednjih mjeseci, Musk je sve otvorenije miješao svoje ime u politiku, podržavajući ekstremno desničarske stranke i političare, što izaziva ozbiljne polemike i reakcije u evropskim političkim krugovima, piše Nova.rs
Podrška desničarskim strankama u Evropi
Nakon što je u Njemačkoj pozvao na glasanje za desničarsku stranku Alternativa za Nemačku, Musk je izazvao talas kritika zbog svog angažmana u predizbornoj kampanji. AfD, koja se protivi migraciji i ima ekstremno desničarsku agendu, postala je predmet kontroverzi, a njeno povezivanje s Maskom još je podgrijalo tenzije. Mask je na platformi X izjavio da AfD predstavlja „iskru nade za Njemačku“ i da je jedina stranka koja može da spriječi privredni i kulturni slom zemlje. On je hvalio AfD zbog njenih stavova u vezi sa imigracijom, ističući da je ta stranka „jedina koja može da oživi njemačku ekonomiju i spasi identitet zemlje“.
Pored toga, Musk je otvoreno podržao njihove stavove o „kontrolisanoj imigracionoj politici“, što je izazvalo negodovanje u mnogim političkim krugovima, koji smatraju da Musk podržava radikalne i netolerantne stavove. Njegova izjava da AfD nije „desno-ekstremistička“ stranka, već „stranka nade“, izazvala je lavinu kritika. Iako je Musk sugerisao da potpredsjednica AfD-a, koja je u vezi sa ženom iz Šri Lanke, nije uopšte u skladu s „rasističkim“ imidžom stranke, mnogi su smatrali da njegova podrška ide u prilog širenju desničarskog populizma, koji je, prema mnogima, prijetnja evropskim demokratijama.
Muskova podrška AfD-u nije izolovani incident. On je već podržavao desničarske političare u drugim evropskim zemljama. Na primjer, imao je kontakte sa britanskim političarom Najdželom Faražom, kojeg je navodno obećao finansijski podržati. Osim toga, Musk održava bliske odnose sa italijanskom premijerkom Đorđom Meloni i njenom strankom „Braća Italije“, koja se smatra desno-ekstremističkom. Ovaj trend se sve više povezuje sa Maskovim ciljem da podrži desničarske populističke snage, koje se protive imigraciji, evropskoj integraciji i ekonomskim reformama koje nisu u skladu s njegovim interesima.
Napadi na njemačke političare
Pored toga što podržava ekstremnu desnicu u Njemačkoj, Musk je poznat po napadima na političare u toj zemlji, uključujući predsjednika Frank-Valtera Štajnmajera i kancelara Olafa Šolca. U decembru 2022. godine, Mask je na platformi X označio Štajnmajera kao „nedemokratskog tiranina“, kritikujući njegov govor u kojem je upozorio na opasnost od spoljnog uticaja na njemačke izbore. Musk je tvrdio da se na izborima u Njemačkoj pokušava manipulirati kroz spoljne uticaje, naglašavajući kako su komentari Štajnmajera nepotrebni i kako nije utemeljeno upozoravati na izborne manipulacije. U isto vrijeme, napao je i kancelara Šolca, nazivajući ga „budalom“ i optužujući ga za neefikasnost u rješavanju ključnih pitanja.
Njemački političari nisu ostali imuni na Muskove napade. Mnogi su kritikovali njegov pristup, smatrajući da se Musk miješa u unutrašnje političke stvari Njemačke na štetu demokratije. Šef SPD-a, Lars Klingbajl, optužio je Muska da koristi svoj uticaj kako bi uticao na tokove svjetske politike, posebno u Evropi. On je pozvao Evropsku komisiju da se usprotivi njegovom ponašanju, naglašavajući da je Musk svojim djelovanjem postao ozbiljan izazov za demokratiju. Takođe, njemački političari su istakli da Musk pokušava da destabilizuje politički sistem, s obzirom na to da se njegov uticaj širi i na izbore u drugim evropskim zemljama.
Maskova strategija
Iako se Muskovi postupci mogu posmatrati kroz prizmu njegove podrške desničarskim strankama, mnogi analitičari smatraju da je njegov angažman u političkim pitanjima u stvari usmjeren na ostvarivanje vlastitih ekonomskih interesa. U tekstu koji je objavio za njemački „Velt am Sonntag“, Musk je pohvalio AfD zbog njihovih planova da smanje prekomjernu regulaciju i poreze, što bi direktno koristilo njegovim kompanijama, poput Tesle, koja već posluje u Njemačkoj. AfD-ov plan o deregulaciji tržišta i smanjenju poreza mogao bi imati koristi za njegovu fabriku u Brandenburgu, prvu fabriku američkog proizvođača električnih automobila u Evropi.
Međutim, Muskov uticaj nije samo lokalni. Njegova platforma X i prisustvo na društvenim mrežama omogućavaju mu da utiče na globalnu političku scenu. Sa 200 miliona pratilaca širom svijeta, Musk postaje ključni akter u oblikovanju političkog narativa, a podrška desničarskim partijama širom Evrope dio je njegove šire političke strategije. Njegova sposobnost da utiče na javno mnjenje i političke tokove u Evropi nije zanemarljiva, a takav uticaj može imati ozbiljne posljedice po demokratije u regionu.
Ilon Musk postaje sve značajniji igrač u evropskoj politici, ali njegov uticaj izaziva zabrinutost zbog mogućnosti mješanja u unutrašnje političke procese drugih zemalja. Podrška ekstremnim desničarskim strankama, napadi na ključne političke figure i pokušaji da se utiče na predizborne kampanje u Njemačkoj i drugim zemljama jasno ukazuju na njegovu ambiciju da se uključi u oblikovanje političkog krajolika. Iako mnogi smatraju da Maskovo ponašanje ima ekonomsku pozadinu, njegov rastući politički uticaj pokazuje da on nije samo tehnološki magnat, već i onaj koji želi da oblikuje političke tokove u SAD i Evropi, ali i šire, piše Nova.rs
