Dva dana nakon što je Iran objavio prve slučajeve novog koronavirusa, a što će postati jedna od najvećih epidemija bolesti izvan Kine, dokazi neobičnih aktivnosti pojavili su se na groblju blizu mjesta gdje se zaraza pojavila.
U kompleksu Behesht-e Masoumeh u gradu Qom, oko 130 kilometara južno od Teherana, iskopavanje novog dijela groblja počelo je već 21. februara, pokazuju satelitski snimci, a zatim se naglo proširilo, dok se i virus širio. Do kraja mjeseca na ovoj lokaciji su iz svemira bila vidljiva dva velika rova, ukupne dužine 90 metara.
Prema stručnim analizama, videozapisima i službenim izjavama, grobovi su iskopani kako bi se prilagodili rastućem broju žrtava virusa u Qomu.
Iran je nacija s oko 80 miliona ljudi koja je pretrpjela posebno smrtonosni val infekcije koronavirusa, uključujući i njihovo najviše rukovodstvo. Iransko ministarstvo zdravlja navodi da je 429 ljudi umrlo od virusa, poznatog kao Covid-19, a više od 10.000 ljudi se razboljelo.
Među mrtvima su i članovi parlamenta, bivši diplomata, pa čak i viši savjetnik vrhovnog vođe, a zaraženo je najmanje još nekoliko desetina drugih činovnika, uključujući potpredsjednika.
U Qomu, duhovnom centru iranskih šijitskih svećenika, više od 846 ljudi zarazilo se virusom, navode dužnosnici. Međutim, iranska vlada nije objavila službeni broj smrtnih slučajeva za Qom, gdje živi oko 1,2 miliona ljudi.
ادعای مقامات یا شواهد قبرستان؟
⚠️تصاویر ناراحت‌کننده
غسالخانه قبرستان قم، ۱۲ اسفند؛ بیش از ۴۰ جسد در این ویدیو دیده می‌شود. فردی که فیلم را گرفته مدعی است آنها از ابتلا به کرونا درگذشته‌اند.
ابتلا به کرونا با تست مشخص می‌شود که در ایران دسترسی به آن محدود به بیماران خاصی بوده است pic.twitter.com/vyYMvGcRIC— BBC NEWS فارسی (@bbcpersian) March 3, 2020
Ipak, videozapisi, satelitske snimke i drugi dostupni podaci s groblja - ogromnog kompleksa oko 10 kilometara sjeverno od centra grada - sugeriraju da je broj ljudi oboljelih od virusa znatno veći od službenog broja.
Prema riječima višeg analitičara snimki iz kompanije Maxar Technologies u Coloradu, veličina rovova i brzina kojom su iskopani označavaju jasno odstupanje od dosadašnjeg načina sahranjivanja na tom mjestu, a koji uključuje pojedinačne i porodične parcele. Na osnovi satelitskih snimki, videozapisa s groblja objavljenih na društvenim mrežama, a koje pokazuju proširene redove grobova u Behesht-e Masoumeh-u, očigledno je da su namijenjeni žrtvama koronavirusa.
Analitičar, koji je htio ostati anoniman zbog osjetljive prirode posla kojim se bavi, također je ukazao na sliku koja pokazuje nešto što izgleda kao bijela hrpa vapna, koja se može koristiti za kontroliranje raspadanja i mirisa u masovnim grobnicama.
Iranski zdravstveni službenici posljednjih sedmica potvrdili su upotrebu vapna prilikom sahranjivanja žrtava koronavirusa, navodi Washington Post.
U videosnimku koji je podijelila BBC-jeva perzijska mreža 3. marta, pripovjedač opisuje prizor s groblja Behesht-e Masoumeh dok muškarci nose lijes do groba. Qom se, kao i drugi dijelovi Irana, suočava s epidemijom koronavirusa, od kojeg su oboljele hiljade ljudi i koji su preplavili javnu zdravstvenu infrastrukturu.
"Ovo je dio za žrtve koronavirusa", kaže pripovjedač, dok kamera prelazi preko malog dijela rova, pokazujući gomilu prljavštine i male, jednostavne markere. Ljudi koji nose plava zaštitna odjela vide se kako stoje u blizini.
"Više od 80 ljudi je do sada sahranjeno u ovom dijelu, a oni kažu da su bila samo 34 smrtna slučaja", kaže on, pozivajući se na službenu izjavu od 28. februara.
Na drugom videosnimku drugi pripovjedač kaže da se nalazi na groblju Behesht-e Masoumeh 3. marta, otprilike dvije sedmice nakon što je Iran prijavio svoje prve slučajeve zaraze, prenosi da mu je radnik s groblja rekao da su pokopali više od 250 žrtava koronavirusa. Prema službenim podacima, do tada je najmanje 77 ljudi umrlo od virusa, a više od 2.000 ljudi je zaraženo, iako informacije iz teheranskih bolnica koje je pregledao Washington Post snažno sugeriraju da je epidemija daleko veća.
Fabian Hinz s Instituta za međunarodne studije Middlebury, koji je pregledao videosnimke, kaže da se jedinstveni geografski markeri na videozapisima podudaraju s obilježjima u blizini groblja.
