James Webb svemirski teleskop nastavlja da otkriva tajne ranog svemira, a jedno od najzanimljivijih otkrića su tajanstveni mali crveni objekti koje su naučnici nazvali "Little Red Dots" (LRDs) – ili "mali crveni tačkasti objekti".
Ovi objekti su toliko udaljeni da predstavljaju neke od najranijih poznatih galaksija, a njihova neobična svojstva zbunila su astronome. Međutim, nova istraživanja sugerišu da bi mogli biti mlade supermasivne crne rupe u fazi brzog rasta.
Šta znamo o malim crvenim tačkama?
Prvo što je zapanjilo naučnike jeste da se gas u ovim objektima kreće nevjerovatno brzo – preko 1.000 kilometara u sekundi. To znači da gas kruži oko nečega izuzetno masivnog, najvjerovatnije supermasivne crne rupe.
Međutim, tu dolazi do problema: ove tačke ne emituju jake X-zrake ili radio talase, što je tipično za aktivne galaktičke jezgre (AGN) – objekte u kojima crne rupe gutaju materiju i stvaraju intenzivnu svetlost.
Nova teorija – Mladi AGN-ovi u razvoju
Istraživači su uzeli 12 ovih LRD objekata i uporedili njihove spektralne podatke sa teorijskim modelima supermasivnih crnih rupa. Zaključak? Ovi objekti su verovatno mlade galaksije sa brzo rastućim crnim rupama, ali su još uvek obavijeni gustim oblakom jonizovanog gasa.
Taj oblak upija X-zrake i radio signale, što objašnjava zašto ih ne vidimo u tim spektrima. Ipak, te crne rupe akretiraju materiju blizu Edingtonove granice, što znači da rastu maksimalnom mogućom brzinom pre nego što pritisak zračenja počne da odbija novu materiju, piše Science Alert.
Kako će se LRD-ovi razvijati?
Kako se njihova crna rupa bude širila, ona će postepeno očistiti oblak jonizovanog gasa oko sebe. Kada se to desi, LRD-ovi će prestati da budu misteriozne crvene tačkice i postaće standardne aktivne galaktičke jezgre, poput onih koje danas vidimo širom svemira.
Ovo otkriće pomaže nam da razumijemo kako su prve supermasivne crne rupe nastale u ranim fazama svemira – pitanje koje već dugo zbunjuje astronome.
Svjetlost iz prošlosti
Mali crveni objekti koje vidimo kroz James Webb teleskop su zapravo prve faze formiranja ogromnih galaksija kakve danas poznajemo. To znači da gledajući njih, zapravo posmatramo istoriju svemira staru preko 13 milijardi godina – i to u stvarnom vremenu.
Nema sumnje da će dalja istraživanja doneti još nevjerovatnih otkrića, a LRD-ovi bi mogli postati ključ za rješavanje misterije najranijih dana našeg kosmosa.
