Oluja Boris najčešće je spominjano ime ovih dana i već je donijela ekstremne količine kiše širom centralne i istočne Evrope, a očekuje se sličan scenarij do kraja ovog dana.
Oluja je bila tako razorna iz dva razloga. Prvo, hladan vazduh sa sjevera se pomiješao sa vlagom iz neobično toplih voda Mediterana i Crnog mora.
Drugo, područje niskog pritiska zaglavljeno je u blokiranom vremenskom obrascu, što znači da je zarobljeno između visokog pritiska i na zapadu i na istoku.
Nakon ekstremnih poplava 2021. godine, Svjetska mreža atribucije za vremensku prognozu zaključila je da je zbog zagrijavanja klime vjerovatnoća i intenzitet takvih događaja u Evropi sve veći, navodi CNN.
Boris hara Evropom, odnosi živote, izaziva bujice i poplave. Ljeto je preko noći pretvorio u hladnu jesen pa čak i u zimu, a znate li kako je dobio ime?
Nekada su se imena oluja birala nasumično ili su nazivane po danima svetaca. Oluje su ponekad bile poznate i po imenu mjesta koje su pogodile, poput Velikog uragana Galveston iz 1900. godine.
Prirodnim katastrofama ženska imena
Američki nacionalni meteorološki centar 1953. je izradio prvi popis imena za oluje sjevernog Pacifika, pri čemu je prvom uraganu sezone dao ime koje počinje slovom A pa nastavio abecednim redom. Do 1979. koristila su se samo ženska.
Tu su praksu ubrzo preuzele Australija i novi Zeland, također koristeći samo ženska imena u imenovanju uragana i oluja. Tako je bilo sve dok se feministkinja Roxcy Bolton nije javno usprotivila tome da se žene poistovjećuju s prirodnim katastrofama i pokrenula kampanju koja je urodila plodom.
Od 1979. do danas rotira se šest popisa muških i ženskih imena, s povremenim izmjenama. Primjerice, nakon uragana Katrina koji je 2005. poharao New Orleans, niti jedna druga oluja ne može nositi to ime. Umjesto Katrine, na popis je dodano ime Katia. Od 1953. do danas “umirovljena” su 94 imena, piše Nacional.
Jedan od najrazornijih uragana u historiji bio je ciklon Bhola koji je 3. novembra 1970. pogodio Bangladeš i indijski Zapadni Bengal, odnijevši živote više od pola miliona ljudi.
EUMETNET i WMO
Postoji šest abecednih popisa imena za atlantske uragane, koje održava Svjetska meteorološka organizacija (WMO) i oni se izmjenjuju svakih šest godina. Ciklona koji se razvija dobiva ime kada službeno postane tropska oluja.
Oluji se daje ime samo ako prelazi brzinu vjetra od 119 km/h i popraćena je olujnom kišom.
U Evropi je imenovanje ciklona 2013. pokrenula Radna grupa za saradnju između evropskih prognostičara pod EUMETNET-om, krovnom organizacijom evropskih nacionalnih meteoroloških službi.
Od 2017. Evropa je podijeljena u pet zona, unutar kojih meteorološke službe sarađuju kako bi zajednički imenovale najnoviji fenomen.
Hrvatska spada u zonu srednjeg dijela Mediterana, zajedno s Italijom, Slovenijom, Sjevernom Makedonijom, Crnom Gorom i Maltom. Ime oluji najčešće daje zemlja koja prva izda upozorenje na nju ili ona kojoj oluja najviše prijeti.
Praksa je pokazala da javnost bolje reagira, odnosno ozbiljnije shvata upozorenja, ako oluja na koju meteorolozi upozoravaju, nosi ime.
Borisu je ime nadjenuo EUMETNET - mreža od 33 evropske nacionalne meteorološke službe sa sjedištem u Briselu, Belgija.
