Srednja arterija, koja nestaje poslije 8. nedjelje života, danas se sve više ponovo uočava kod ljudi, što naučnike navodi na zaključak da čovjek i dalje evoluira i da će je većina imati do 2.100 godine
Razmišljanja kako bi ljudska vrsta mogla da izgleda u dalekoj budućnosti često izaziva nestvarne spekulacije o nekim najistaknutijim karakteristikama čovjeka, kao što su visina, veličina mozga i ten kože. Ipak, suptilni pomaci u našoj anatomiji danas pokazuju koliko evolucija može da bude nepredvidljiva.
Povratak srednje arterije u anatomiju čovjeka
Naime, naučnici su se bavili proučavanjem dodatnog krvnog suda u rukama, što bi, prema trenutnim trendovima, moglo da postane uobičajena pojava za samo nekoliko generacija. Arterija, koja privremeno prolazi niz centar naših podlaktica, dok se još nalazimo u utrobi majke, ne nestaje tako često, kao što je to bilo nekada, otkrili su naučnici sa Flinders University and the University of Adelaide u Australiji. To znači da sada ima više odraslih osoba nego ikad s onim što predstavlja dodatni kanal vaskularnog tkiva, koji teče ispod zgloba, piše Telegraf.rs.
Kada je u pitanju evolucija – riječ je o značajnom povećanju
– Od 18. vijeka istraživači anatomije su proučavali prevalenciju, ukupan broj ove arterije kod odraslih i naša studija pokazuje da se ona očigledno povećava – izjavila je Teghan Lucas, koja izučava anatomiju čovjeka na Flinders University. Prevalencija je bila oko 10 procenata kod ljudi rođenih sredinom 1880. u poređenju sa 30 procenata, kod onih rođenih krajem 20. vijeka, tako da je to značajno povećanje u prilično kratkom vremenskom periodu, kada je u pitanju evolucija, ocijenila je Lucas.
Povlačenje poslije 8. sedmice života
Srednja arterija se formira prilično rano u razvoju kod svih ljudi, transportujući krv niz centar naših ruku kako bi ih „nahranila“ i pomogla da rastu. Oko osme sedmice života, obično se povlači, ostavljajući zadatak za dva druga krvna suda – radijalni (koji možemo osjetiti kada nekome mjerimo puls) i ulnarne arterije. Anatomi su već neko vrijeme znali da ovo odumiranje srednje arterije nije garancija da će tako uvijek biti. U nekim slučajevima, ona ostaje oko mjesec dana.
Arterija danas tri puta učestalija kod odraslih
Da bi uporedili prevalenciju ovog postojanog krvnog kanala, Teghan Lucas i kolege Maciej Henneberg i Jaliya Kumaratilake sa University of Adelaide, pregledali su 80 udova leševa, a sve su donirali Australijanci europskog porijekla. Donatori su imali od 51. do 101. godine, što znači da su skoro svi rođeni u prvoj polovini 20. vijeka. Uzimajući u obzir koliko su često pronalazili zdepastu srednju arteriju, sposobnu da dobro snabdjeva krvlju, istraživački tim je uporedio brojke sa zapisima u literaturi, a njihovi rezultati prvi put su objavljeni 2020. godine u Journal of Anatomy.
Činjenica da je arterija danas tri puta učestalija kod odraslih nego što je bila prije više od jednog vijeka, zapanjujući je zaključak koji ukazuje na to da prirodna selekcija favorizuje one koji imaju ove dodatne količine krvi.
Posljedica mutacije gena
– Ovo povećanje moglo je biti posljedica mutacije gena uključenih u razvoj medijane arterija ili zdravstvenih problema kod majki tokom trudnoće, ili obje stvari – naglašava Teghan Lucas. Možemo zamisliti da postojana srednja arterija može da obezbjedi spretnim prstima ili jakim podlakticama pouzdan dotok krvi dugo nakon našeg rođenja. Ipak, ako imamo ovu dodatnu arteriju, takođe smo izloženi većem riziku od sindroma karpalnog tunela, neprijatnog stanja koje nas čini manje sposobnim da koristimo ruke, objasnila je Lucas.
Većina će imati srednju arteriju podlaktice do 2.100.
– Ako se ovaj trend nastavi, većina ljudi će imati srednju arteriju podlaktice do 2.100. godine – istakla je Lucas. Ovaj brzi porast broja uočljive srednje arterije kod odraslih ne razlikuje se od ponovnog pojavljivanja kosti koljena zvane fabela, koja se takođe tri puta češća uočava danas nego prije 100 godina. Koliko god ove razlike bile male, naučnici ističu da male mikroevolucione promjene dovode do velikih varijacija koje definišu vrstu.
