Sjajni hobotnice, zastrašujuće ribe ribari (anglerfish), jegulje cusk i razne vrste rakova samo su neka od stvorenja dubokog mora dokumentovanih tokom nedavne ekspedicije kod obale Čilea. Deseci ovih neobičnih organizama možda su potpuno novi za nauku i nikada prije nisu bili zabilježeni od strane ljudi.
Slike i video snimci dolaze iz ekspedicije broda R/V Falkor (too), koju je u decembru 2024. organizovao Schmidt Ocean Institute. Uz pomoć daljinski upravljanog vozila (ROV), tim je istražio četiri nepoznata podvodna kanjona i gotovo 20 ekosistema metanskih izvora u Pacifiku, duž južne obale Čilea.
Najveći od ovih kanjona prostire se na oko 2.000 kvadratnih kilometara, dok najdublji seže preko 3.000 metara ispod površine okeana. Ovi kanjoni su ključni ekosistemi, jer pružaju stanište organizmima poput staklenih sunđera i koralja iz dubokog mora, koji zatim podržavaju raznovrsne vrste – od sićušnih zvjezdača do hobotnica.
Metanski izvori – neobična staništa puna života
Metanski izvori takođe predstavljaju bogata staništa za životinje. Metanom bogate tekućine i gasovi izlaze kroz pukotine na morskom dnu i hrane bakterije koje vrše hemijsku sintezu, koristeći hemijsku energiju metana umjesto Sunčeve energije iz fotosinteze. U dubinama okeana, gdje sunčeva svjetlost gotovo ne dopire, ove izvanredne bakterije čine osnovu čitavih ekosistema, podržavajući nevjerovatnu i često jedinstvenu raznolikost života.
„Najviše me impresionirala razlika između metanskih izvora u ovom području i onih koje smo proučavali u Sjevernoj Americi – kao i koliko su se nalazišta koja smo posjećivali razlikovala iz dana u dan. Činjenica da smo naišli na toliko izvora na relativno malom području sugeriše da su oni veoma rasprostranjeni duž obale Čilea, gdje djeluju kao centri biodiverziteta i kruženja elemenata na ogromnoj skali,“ izjavio je dr Jeffrey Marlow, mikrobiolog s Bostonskog univerziteta i glavni naučnik ekspedicije.
Nevjerovatni pronalasci
Naučnici su izdvojili nekoliko značajnih otkrića tokom ekspedicije duž čileanske obale.
Jedno od njih je obilje crvenih jegulja congrio colorado (Genypterus chilensis), koje su pronašli oko naslaga cjevastih crva na površini od 892 kvadratna metra blizu jednog metanskog izvora. Ova vrsta ribe ključni je sastojak popularne čorbe Caldillo de Congrio, koja zauzima važno mjesto u čileanskoj kulturi.
Takođe, istraživači su zabilježili ogromno okupljanje Humboldtovih lignji u blizini izvora, kao i jednog mnogočetinaša (polychaete worm) koji je svjetlucao poput živuće disko kugle.
Još uzbudljivije je otkriće desetina vrsta za koje tim vjeruje da nikada prije nisu bile dokumentovane u naučnim istraživanjima, što pruža uvid u neistraženi biodiverzitet dubokog mora.
„Ove ekspedicije su nevjerovatne – i neophodne – prilike za naučnu zajednicu da poboljša naše razumijevanje planete. Nakon detaljnog uzorkovanja, sumnjamo da smo otkrili najmanje 60 novih vrsta i narednih godina ćemo raditi na njihovoj potvrdi,“ objasnila je dr Patricia Esquete sa Univerziteta Aveiro u Portugalu.
