Grupa Wagner je u svijetu poznata kao ruska paravojna ogranizacija, čiji plaćenici učestvuju u sukobima i ratovima širom svijeta - na istoku Ukrajine, u Libiji, Siriji, Mozambiku, Sudanu i Srednjoafričkoj Republici. Neki bi ih opisali kao privatnu vojnu kompaniju. Zvanično gledano oni ne postoje i Rusija odbacuje svaku povezanost sa njima.
Pojedini izveštaji New York Timesa smatraju da je ova grupa zaista ima veze sa ruskim ministarstvom odbrane, koju navodno ruska vlada koristi za pojedine interese. Priča se da je u vlasništvu Jevgenija Prigožina, biznismena koji je blisko povezan sa ruskim predsjednikom Vladimirom Putinom.
Ko je Utkin?
Sa druge strane ima i onih koji kažu da je osnivač kompanije Dmitrij Valerijevič Utkin koji je nekada bio ukrajinski državljanin. Utkin je vetaran Prvog i drugog čečenskog rata.
Jedno vrijeme je bio potpukovnik i komandant brigade Specijalističkih snaga Glavnog direktorata Generalštaba jedince Oružanih snaga Rusije koja pripada glavnoj obavještajnoj službi. Kada je napustio vojsku 2013. godine, počeo je da radi za kompaniju Moran Security Group, koja je uključena u misije bezbjednosti i obuke širom svijeta.
Sama grupa Wagner se pojavila 2014. godine tokom sukoba u Ukrajini, gdje se spominje i Utkin. Wagner je bilo Utkinovo kodno ime unutar bivše službe u Rusiji, a koje je odabrao zbog divljenja Trećem rajhu. U augustu 2017. godine, turski list „Yeni Şafak“ spekulisao je da je Utkin vjerovatno samo nosilac kompanije dok je pravi šef Wagnera neko drugi.
U decembru 2016. godine, Uktin je snimljen sa predsjedikom Rusije Vladimirom Putinom na prijemu u Kremlju u čast onih koji su odlikovani Ordednom za hrabrost i titulom Heroj Ruske Federacije.
Šta znamo o ovoj grupi?
Početkom 2016. godine grupa je imala 1.000 članova, a ta brojka je do 2017. godine porasla na 6.000. Sada se procjenjuje da imaju oko 10.000 članova. Rečeno je da je organizacija registrovana u Argentini, a da im se kancelarije nalaze u Sankt Peterburgu i Hongkongu.
Grupa navodno obučava svoje osoblje u ruskom pogonu MO Molkino u blizini sela Molkin u Krasnodarskom kraju. Kasarne u bazi nisu povezane sa ruskim ministarstvom odbrane u sudskim dokumentma, u kojima su opisane kao dečiji kamp za odmor.
Kada je riječ o platama ove grupe one idu između 80.000 i 250.000 ruskih rubalja mjesečno (od 1.084 do 3.388 dolara). Jedan izvor je naveo da neke plate idu i do 300.000 rubalja mjesečno (oko 4.065 dolara).
Postoje ljudi koji ne veruju da ova grupa zapravo stvarno postoji već misle da je samo u pitanju mit koji je stvorila ruska propaganda. Privatne vojne kompanije nisu zakonom dozvoljene u Rusiji. Nekoliko vojnih analitičara je ovu grupu opisalo kao „pseudo-privatnu“ kompaniju koja je ruskom vojnom establišmentu nudila određene prednosti kada je riječ o ratovanju u inostranstvu. Članovi grupe Wagner su opisani kao „vojnici duhovi“, jer ih ruska vlada nije zvanično priznala.
U intervjuu u decembru 2018. godine, ruski predsjednik Vladimir Putin je u vezi sa Wagnerovim djelovanjem u Ukrajini i Siriji rekao da „svi treba da ostanu u privatnim okvirima“ i da ako grupa Wagner krši zakon, ruski generalni tužilac „treba da traži pravnu procjenu“. Ali ako prema Putinovim riječima nisu prekršili zakon da treba da imaju pravo da rade i promovišu svoje poslovne interese u inostranstvu. Predsjednik Rusije negira navode da Jevgenij Prigožin vodi aktivnosti grupe Wagner.
Ova grupa je već predmet brojnih priča najviše zbog brojnih svjedočanstava o navodnim ratnim zločinima.
Procjenjuje se da se oko 1.000 boraca ove grupe borilo na stani generala Kalife Haftara u Libiji od 2019. do 2020. godine.
BBC je Rusiji zatražio od jednog bišveg borca da opiše ovu grupu. On je rekao: „To je struktura čiji je cilj promovisanje interesa države izvan granica naše zemlje“.
Misteriozni tablet
Sada se pojavila informacija da je otkriven i Samsung tablet koji je ostavio neki borac grupe Wagner koji otkriva ključnu ulogu ove grupe – kao i imena lovaca koji mogu da se prate. BBC je došao u posed „liste za kupovinu“ najsavremenije vojne opreme za koju vještaci kažu da je mogla da dođe samo iz zaliha ruske vojske.
Piše se da su se na tabletu na ruskom jeziku nalazila kodna imena boraca. Takođe se spominje i lista oružja koji su članovi potraživali. Od oružja se na spisku nalaze četiri tenka, stotine kalašnjikova ali i radarski sistem koji je moguće samo pronaći u skladištima ruske vojske, tvrdi BBC pozivajući se na riječi vojnog analitičara sa kojim su razgovarali.
