Ekstremni toplinski val koji je zahvatio Sredozemlje, tačnije Španiju, Portugal, Maroko i Alžir u aprilu 2023. bio je "najmanje 100 puta vjerovatniji" zbog utjecaja klimatskih promjena, prema novoj studiji. Tokom zadnje sedmice aprila temperature su porasle do 20 stepeni više od normale u velikim dijelovima zapadnog Sredozemlja, dosegnuvši intenzitet tipičniji za sredinu ljeta.…
Temperature su premašile 40 stepeni u dijelovima Maroka i Alžira. A u Španiji su temperature dosegle 38,8°C na aerodromu Córdoba.
U svojoj dosad najbrže izrađenoj studiji, usluga World Weather Attribution, koja je pokrenuta 2014., otkriva da je toplinski val bio do 3,5 stepena topliji nego što bi bio u svijetu bez klimatskih promjena. Studija dodaje da je, čak i u današnjoj klimi, toplinski val bio malo vjerovatan, s otprilike 0,25% šanse da se dogodi u određenoj godini. Tokom posljednje sedmice aprila 2023., val “pregrijanog zraka” iz pustinje Sahare zahvatio je sjever prema Sredozemlju. Temperature su porasle do 20 stepeni više od normale u velikim dijelovima Maroka, Alžira, Španije i Portugala, a mnogi lokalni aprilski temperaturni rekordi oboreni su i do 6 stepeni.
Podaci o smrtnosti od toplinskog vala još nisu dostupni. Međutim, toplinski valovi u ranoj sezoni su obično posebno smrtonosni zbog nedostatka aklimatizacije stanovništva i manje pripremljenosti za toplinu.
Za mnoge zemlje zapadnog Mediterana, “ljetna” vrućina poslužila je za pogoršanje intenzivne višegodišnje suše, koja je već prijetila prinosima usjeva i sigurnosti vode.
Španija je zabilježila ispodprosječne količine padalina u posljednjih 36 mjeseci. Čak i prije nego što su nastupile najintenzivnije vrućine, 27% Španije već je bilo klasificirano u opasnosti zbog suše, a rezerve vode bile su na 50 posto nacionalnog kapaciteta.
Najtopliji trodnevni period u Sredozemnom toplinskom valu bio je od 26. do 28. aprila.
Kako bi stavili toplinski val u njegov historijski kontekst, autori su analizirali vremenski niz podataka o temperaturi u mediteranskoj regiji. Otkrili su da je, čak i u današnjoj klimi, toplinski val neobičan, s “povratnim razdobljem” od jednog u 400 godina. To znači da toplinski val ove magnitude ima otprilike 0,25 posto šanse da se dogodi u bilo kojoj godini.
Sve više naučnih istraživanja se bavi takozvanoj atribuciji, istraživanju utjecaja klimatskih promjena na ekstremne vremenske događaje, kao što su toplinski valovi i suše. U ovoj studiji autori su istraživali utjecaj klimatskih promjena na ekstremne vrućine u zapadnom Sredozemlju tokom trodnevnog perioda od 26. do 28. aprila.
Kako bi proveli studije atribucije, naučnici koriste modele za usporedbu svijeta kakav je danas s teoretskim svijetom bez utjecaja ljudske aktivnosti. Autori otkrivaju da su klimatske promjene učinile toplinski val barem 100 puta vjerovatnijim, s temperaturama do 3,5 stepena višima nego što bi bile bez klimatskih promjena. Dodaju da bi događaj bio “gotovo nemoguć” bez klimatskih promjena. Dodaju da bi, ako temperature nastave rasti i dosegnu 2 stepena iznad predindustrijskih temperatura, takav toplinski val bio još 1 stepen topliji.
