Politika

Bećirović protiv novih izmjena Ustava FBiH: Visoki predstavnik da ispravi greške iz oktobra 2022.

Denis Bećirović protiv je novih izmjena Ustava FBiH, koje bi rezultirale dodatnom supremacijom etničkog u odnosu na građanski princip

Član Predsjedništva Bosne i Hercegovine Denis Bećirović protiv je novih izmjena Ustava FBiH, koje bi rezultirale dodatnom supremacijom etničkog u odnosu na građanski princip, čime se značajno otežava evropski put Bosne i Hercegovine. On je ocijenio da bi se nagoviještenim ustavno-normativnim rješenjima oslabilo bosanskohercegovačko društvo i država.

Potencijalne izmjene Ustava FBiH, kojima se predviđa uvođenje prava na veto, a koje bi bile „potpomognute“ podrškom 2/3 većine delegata određenog naroda iz Doma naroda Parlamenta FBiH i podrškom većine delegata iz jednog od tri etnički najbrojnija kantona, ovisno o kojem se narodu radi, u suprotnosti su sa temeljnim evropskim vrijednostima na kojima počivaju Evropska unija i države članice.

Evropski sud za ljudska prava je u slučaju "Pilav" eksplicitno odlučio da „kombinacija etničkog porijekla i mjesta prebivališta predstavlja diskriminatoran tretman kojim se krši član 1. Protokola 12. Evropske konvencije". Ovim pristupom bi se dodatno produbila diskriminacija protiv Ostalih i građana koji se odbijaju etnički izjasniti, a što je u direktnoj suprotnosti sa praksom Ustavnog suda BiH i suda u Strasbourgu.

Nedopustive su, stoga, jednokratne intervencije visokog predstavnika, kojim bi se ispunjavale trenutne političke želje, a koje bi uticale na etničku homogenizaciju i produbljivanje nepovjerenja u predstavnike međunarodne zajednice i njihovu pristrasnost prema nacionalistički orijentisanim političarima.

Član Predsjedništva BiH Denis Bećirović je poručio da bi se potencijalnim nametanjem diskriminatorskih ustavnih rješenja:

Prvo, zacementirale etničke podjele među bosanskohercegovačkim građanima.

Drugo, dodatne političke glasove bi dobili ekskluzivni zastupnici određenog naroda koji bi dolazili iz privilegovanih dijelova entiteta FBiH.

Treće, institucionalno bi se osnažili etnički dominantni kantoni, što bi u konačnici vodilo ka novim etničkim podjelama i jačanju separatističkih tendencija.

Četvrto, normiranjem prava veta na način kako je to predviđeno, institucionalizovao bi se i sistem nejednakih šansi čime bi se dodatno diskriminirali građani entiteta FBiH.

Naveo je da bi sve ovo dodatno ojačalo monoetničke stranke, dok bi institucionalni poticaj za promovisanje građanskih i multietničkih ideja u drugim političkim strankama bio sveden na minimum, a u nekim kantonima bi potpuno nestao. To je u suprotnosti sa višestoljetnim iskustvom zajedničkog življenja u multietničkoj Bosni i Hercegovini.

Imajući u vidu nadležnosti entiteta FBiH, član Predsjedništva BiH Denis Bećirović je istakao kako je nedopustivo da niže administrativno-teritorijalne jedinice - kantoni, odnosno neki od njih, imaju presudnu ulogu prilikom izbora Vlade entiteta FBiH. Uvođenje „superkantona“ u ustavnopravni sistem entiteta FBiH bilo bi pogubno i u funkciji etnizacije i dodatnog fragmentovanja države, što je u konačnici u suprotnosti i sa Daytonskim mirovnim sporazumom i Ustavom BiH.

Ovakav pristup, štaviše, značajno odstupa i od Washingtonskog sporazuma, koji ni sam, u jeku agresije na Bosnu i Hercegovinu, nije rezultirao takvom dominacijom etničkog u odnosu na građansko. Pacta sunt servanda, ili sporazumi se imaju poštovati, jedan je od temeljnih principa međunarodnog prava. Ako protagonisti etničkih podjela u vrijeme agresije nisu uspjeli dobiti obrise etno-teritorijalnog uređenja Federacije BiH, visoki predstavnik nema međunarodnopravni legitimitet da to dekretom isporuči gotovo trideset godina kasnije.

Aktuelni visoki predstavnik treba, u što skorije vrijeme, da ispravi greške koje je počinio 2.10.2022. te da pomogne u izgradnji evropskih demokratskih standarda u Bosni i Hercegovini. U zemlji koja je 15.12.2022. postala kandidatkinja za punopravno članstvo u Evropskoj uniji nema više prostora za diskriminatorska i antievropska rješenja.

Član Predsjedništva BiH Denis Bećirović je poručio da će se i dalje zalagati za unapređenje ljudskih prava i osnovnih sloboda, te da će se brinuti o interesima i ravnopravnosti svih građana i naroda. Zato je neprihvatljivo bilo kakvo rješenje kojim bi se građanima entiteta FBiH, bez obzira kojem narodu (ne) pripadaju, dodatno redukovalo (aktivno) biračko pravo.